زباله سوزها

• 
• 

توضیحات

دسته: Sample Data-Articles

منتشر شده در چهارشنبه, 28 اسفند 1392 14:38

نوشته شده توسط Super User

 

مقدمه:

لغت یونانی اینسی نریت( Incinerate ) به معنی سوزاندن و به خاکستر تبدیل کردن، امروزه معانی گسترده تری پیدا کرده است. به طور کلی هر فرآیندی که بتواند با سوزاندن مواد زائد جامد حجم یا وزن آنها را کاهش بدهد و به شکل مواد کم ضرر تبدیل کند، زباله سوز نامیده میشود. بسیاری از مواد زائید قابل نوراندن بوده و محصول احتراق نیز گازهای بی ضرر است که به راحتی از دودکشها از اتمسفر فرستاده میشود و معمولا در چنین مواردی زباله سوز برای دفع مواد زائید روش بی خطری است. وجود زباله های بیمارستانی و عدم کاربرد صحیح دستگاههای زباله سوز بیمارستاتی به علت فقدان کادر فنی و مشکلات مالی و نیز سوزاندن بسیاری از زباله های دور ریختنی از کارخانجات کمپوست و یا تاسیسات بازیافت زباله که آتیه نزدیک بخشی از برنامه های دفع زباله های کشور را تشکیل میدهد. ایجاب میکند که موضوع ایجاد کارخانه های زباله سوز نیز مورد مطالعه قرار گیرد. سرمایه گذاری در زمینه ایجاد کارخانه های زباله سوز شهری به منزله انهدام زباله های خانگی را که در کشور ما از نظر بازیافت حائز اهمیت است امری غیر اصولی تلقی میشود، اما در مورد سوزاندن زباله های بیمارستانی باید گفت: در صورتیکه این موارد از نظر کمی و کیفی بخوبی مورد مطالعه قرار گیرد و طبق موازین بهداشتی در محل و تولید با کارخانه منحصر به خود سوزانده شوند، پاسخگوی بسیاری از مشکلات خواهد بود. (1)

      تولید انرژی از باله های شهری نیز بازیافت محسوب میشود. این مورد زباله سوزهای بزرگ که بدین منظور طراحی شده اند امکان پذیر خواهد بود. امروزه علاوه بر زباله سوزها، پیرولیز زباله و تولید RDF نیز برای تولید انرژی از زباله های شهری مورد استفاده قرار گرفته است. این فن آوری با افزایش قیمت انرژی در کشورهایی صنعتی اخیرا مورد توجه قرار گرفته است. (2)

      در صورتیکه که کوره زباله سوزی بخوبی طراحی و ساخته  شود و به طرز صحیحی مورد بهره برداری واقع گردد مسئله دفع زباله های قابل احتراق را حل خواهد کرد. باکتریها و حشرات نیز در جریان گاز نابود شده و خاکستر و فلزات باقیمانده از نظر دفع، اهمیت بهداشتی کمتر دارند. (3)

 

تاریخچه:

      اولین تجربه سوزاندن زباله به انگلستان نسبت داده شده است که توسط دو مهندس امریکایی به نامهای هرنیک و گریلی در سال 1874 و با احداث یک زباله سوز شهری در ناتینگهام صورت گرفت نخستین کارخانه زباله سوز آلمانی طی سالهای 1894 تا 1096 و در پی ایجاد اپیدمی وبا تاسیس گردید و بعد از سال 1960 ساخت این کارخانه ها در آلمان توسعه یافت. به طوری که در سال 1950 تعداد آن به 14 مورد رسید. تکنولوژی برتر برای تبدیل مواد زائد به انرژی از اواسط دهه 1970 ابلاغ گردید و در دهه آخر قرن بیستم گسترش زیاد یافت. (17)

اما محدودیت کنترل آلودگی از سال 1984 به بعد موجب رکود این صنعت شد. در بیشتر شهرهای جهان، تا سال های پیش از 1970 ، سوزاندن زباله که در هوای آزاد تلنبار شده بود معمول بوده است. و لیکن در سالهای اخیر سوزاندن زباله با دستگاههای زباله سوز که نوعی روش شیمیایی برای کاهش زباله است، انجام میشود. (1)

 

وضعیت زباله سوزها در ایران:

-         تعداد کل بیمارستانها حدود: 750

-         تعداد بیمارستان های دولتی وابسته به وزارت بهداشت حدود: 500

-         تعداد زباله سوزها: 190 دستگاه

-         انواع زباله سوزهای موجود: عمدتا غیر استاندارد (منبع 5)

 

مشکلات زیست محیطی کارخانه های زباله سوز:

       کارخانه های زباله سوز مدرن شهری باید به شکل اتوماتیک م تحت کنترل با توجه به استانداردهای زیست محیطی قابل اطمینان طراحی شوند. بنابراین ممکن است این صنایع در اماکن نزدیک به تولید زباله استقرار یابد. با وجود این چنین تاسیساتی معمولا از طرف گروه های تخصصی محیط زیست مورد انتقاد شدید قرار میگرند. (1)

      به ازای هر تن زباله سوزانده شده حدود 6000 مترمکعب گاز خروجی از دودکش و 2/0 تا 4/0 متر مکعب خاکستر و کمتر از یک متر مکعب فاضلاب تولید میشود. (16)

      این مواد در طول زمان به اتمسفر، مجراهای فاضلاب یا منابع آب و خاک وارد شده و عواقب نامطلوبی را در محیط به وجود می آورد. عمده ترین مساله کارخانه های زباله سوز ایجاد هوای آلوده در اطراف کارخانه است که معمولا توسط گازهای تولیدی، دود و بوی تعفن بوجود می آید. (1)

      عمده ترین مشکل زیست محیطی مربوط به آلاینده های متعدد و مختلفی است که به مقدار زیاد وارد هوا میشود و این مشکل باعث میشود که هزینه های گزافی به سیستم زباله سوز تحمیل شود تا استانداردهای مجاز خروجی که در برخی شرایط حصول آن دشوار است برابر شود. همچنین خاکستر باقی مانده علیرغم اینکه عاری از مواد آلی و عوامل مزاحم دیگر است اما احتمال حضور فلزات سنگین در آن استفاده های بعدی از آن بخصوص در خاک و کشاورزی را با مشکل و محدودیت روبه رو میکند بعلاوه در شرایطی که ما مجبور هستیم از شوینده های تر (اسکرابرها) استفاده کنیم، تصفیه فاضلاب اسیدی تولیدی نیز هزینه بر و مشکل می باشد. و حتی باید استاندارهای تخلیه به آبهای سطحی و زیر زمینی را دارا باشد. از دیگر معضلات زیست محیطی مربوط به زباله سوزها میتوان آلودگی صوتی، تاثیر بر جنبه های زیبا شناختی محل و کاربری زمین را نام برد که بخصوص در مواردی که کارخانه در داخل یا نزدیک محیط های شهری می باشد  دارای اهمیت و تاثیر بیشتری دارد. (17)

      اشتعال عناصر آلی گازهائی از قبیل بخار آب، دی اکسید کرین، اکسیدهای نیتروژن و مواد سمی (ازقبیل فلزات و اسیدهای هالوژن دار) را به همراه باقیمانده های جامد تولید مینماید اگر شرایط اشتعال به درستی کنترل نگردد، مونو اکسیدکرین که گازی است سمی نیز تولید میگردد. خاکستر و آب پس مانده تولید شده در فرایند نیز شامل عناصر سمی است که بایستی به درستی با آن برخورد شود تا از بروز اثرات مخرب بر سلامتی و محیط زیست جلوگیری گردد. (13)

 

•       آلودگی هوا

آلودگی هوا در صنایع زباله سوز به علل زیر بوجود می آید :

1-   ایجاد بو ، گرد و غبار و پراکندگی مواد هنگام تخلیه ، انبار کردن و جابجایی زباله ها .

2-  هوای اولیه احتراق که از بستر مواد زائد عبور می کند ، ممکن است خاکستر ، گرد و غبار و مواد معلق را به طرف جریان گاز خروجی هدایت نماید.

3-  مواد تقطیری که از تجزیه حرارتی زباله بوجود می آید به دلیل فقدان اکسیژن و خاموش شدن شعله،به طور ناقص می سوزد و به صورت گاز های مونوکسیدریال، مواد آلی فرار و ذرات دوده از دودکش خارج و در محیط پراکنده می شوند.

4-  اکسیژن و ازت هوا ممکن است در حرارت زیاد شعله با یکدیگر ترکیب شده و اکسید ازت تشکیل دهد که در الودگی هواد موثر است .

5-  ممکن است فلزات و نمکهای موجود در کوره بخار شده و در قسمت های سردتر دودکش به صورت آئروسل ، ذرات میکروبی فراوانی ر ا بوجود آورند (1)

6-  مواد زائد جامد محتوی ترکیباتی نظیر کلر، فلوئور، گوگرد، ازت و سایر عناصر هستند که احتراق آنها به تولید برخی گازهای سمی و خورنده از جمله HF  ، HCL ، SOx  ، NOx  منجر می شود . هم چنین گازهای مختلفی در اثر احتراق ناقص تشکیل می شوند که از جمله می توان به دی اکسین ها و فوران ها اشاره نمود .

سه تئوری برای تشکیل این گازها ی سمی ود خطرناک مطرح می باشد که عبارتند از:

1-وجومد اجزای نادر از این مواد در زائدات .

2-تولید آنها در اثر سوزاندن پیش سازهایی (Precursors  ( مثل بنزن های کلرمینه ، پنتا کلروفنل ها ، دی فنیل اتروهای برم دار و .... یا احتراق پلاستیک یا سایر مواد آلی کلردار و ....

3-تولید آنها در اثر واکنش هایی که بین عناصر C  ، H ، O و CL رخ می دهد و بنام سنتز جدید نامیده می شود. این ترکیبات در درمای 200 تا 450 درجه سانتیگراد تولید می شوند. (2)

مطالعه انجام گرفته توسط آقای دکتر جنیدی و همکاران تحت عنوان (( اندازه گیری بعضی آلاینده های هوای خروجی از زباله سوزهای بیمارستانی در شهر همدان در سال 1380 )) نشان داد فلزات سنگین، هیدروکربن های آروماتیک، گازهای منو اکسیدکربن و دی اکسید گوگرد و ذرات معلق خروجی از زباله سوزها در همه موارد چند برابر بیشتر از استاندارد های EPA بوده است . لذا به دلیل انتشار آلاینده های ناشی از زباله سوزها استفاده از روش های استریل کردن زباله قبل از دفع توصیه شده است .(7)

میزان گازهای خروجی از دستگاههای زباله سوز (1)

نوع گاز   فرم یا شکل گاز     درصد / مقدار

CO2     به صورت حجمی   12-6 درصد

CO       به صورت حجمی   1/. > درصد

O2       به صورت حجمی   14-7 درصد

CL¯      ( به شکل HCL )  3 Mg/m2000  - 400

F¯        (به شکل HF)       3 Mg/m  2- 5/.

No+No2           ( بیشتر به شکل No)         3 Mg/m 400  -100

So2+So3           ( بیشتر به شکل So2)        3 Mg/m  1000- 900

DUST   گرد غبار  3 gr/m   15-2

منبع (1)

گرد و غبار زباله :

در زباله های شهری میزان گرد و غبار گازهای خام خروجی از دودکش 2 تا 15 گرم در متر مکعب است که در طراحی 10 تا 15 گرم در متر مکعب محاسبه می شود . این میزان معادل 25 تا 50 کیلوگرم گرد وغبار در یک تن زباله است . (1)

کوره های زباله سوز به علت ایجاد گرد و غبار ، سرو صدا و آلودگی هوا موجب ازت و آزار ساکنین اطراف آنها می شوند . کوره های زباله سوز کوچک محلی به علت احتراق غیر کامل مواد آلی باعث تولید بوهای نامطبوع و دود می کند . (6)

 

انتشار آلاینده ای آلی مقاوم :(pops) Persistent Organi Pollutants

آلاینده های آلی مقاوم یک دسته از آلاینده ها بوده که اخیراً تعریف مشخصی شده است و شامل مواردی مثل دی اکسین ها، فوران ها،  و آفت کشهای آلی کلر دار مثل D.D.T می شود. این آلاینده ها در طبیعت مقاوم بوده و نیم عمر طولانی دارند. مهمترین اثر این آلاینده ها اختلال در تولید مثل و سرطان زایی است دی اکسین ها حدود 210 ترکیب آلی را در بر دارد مهمترین منشاء این الاینده ها احتراق ناقص و مواد پلاستیکی مثل است .(4)

سوزاندن زباله در درجه حرارت پایین یا سوزاندن پلاستیک های حاوی P.V.C باعث تولید دی اکسین ها و فوران و دیگر آلوده کننده های سمی هوا بعنوان خروجی و خاکستر فرار یا خاکستر باقیمانده زباله سوزها می گردد.

حتی در زباله سوزهای با درجه حرارت بالای 800 درجه سانتیگراد،درجه حرارت یکنواخت نیست و دی اکسین ها و فوران می تواند در محفظه هایی خنک کننده (cooler pocket) یا در زمان شروع بکار یا خاموش کردن زباله سوز تشکیل شود . (9)

زباله سوزهای بیمارستانی آلوده کننده های مختلفی شامل دی اکسین ها ، فوران ها،فلزات سنگین( شامل سرب  ، جیوه و کادیوم ) ذرات،  گازهای اسیدی ( HCL,CO2)، منو اکسیدکربن و اکسیدهای نیتروژن وارد هوا می نمایند. این آلوده کننده ها بر روی سلامت عمومی و محیط تاثیر دارند . برای مثال دی اکسین ها باعث سرطان ، اختلال در سیستم ایمنی ، دیابت ، آسیب پذیری نوزادان و دیگر اثرات بهداشتی بر روی انسان دارند. خاکستر باقیمانده در زباله سوزها محتوی فلزات سنگینی هستند که بایستی تخلیه شوند همچنین ممکن است دی اکسین ها و فوران ها در خاکستر زباله سوزها وجود داشته باشد.(11)

منبع اصلی دی اکسین ها، فوران ،PCBs  وHCB  زباله سوزها هستند. این موضوع در کنوانسیون استکهلم مطرح گردید و بر طبق مفاد آن فرآیند های غیر سوز باید بجای زباله سوز ها انتخاب و بکارگیری شوند.(10)

تفاوت این دو ماده ( دی اکیسن وفوران) با 10 ماده دیگر مشمول کنوانسیون استکهلم این است که این دو به طور ناخواسته و در اثر برخی فرآیند های احتراقی هم چون احتراق زباله در کوره های زباله سوزی بیمارستان ها تولیدمی شوند.دی اکسین ها یک ماده سمی سرطانزا است که بمدت طولانی می تواند در محیط باقی بماند و هرلیتر آن برای نابودی یک میلیون نفر انسان و معلول ساختن یک میلیون نفر دیگر کافی است دی اکسین ها در آب و چربی حل نمی شوند و عمدتاً در بافت های چربی بدن انسان و حیوانات تجمع می کند و سم بسیار ناپایداری است که در خاک هم به مدت طولانی باقی می ماند و بتدریج درنتیجه افزایش پراکندگی آن در خاک باعث آلودگی محیط زیست می شود.(14)

EPA  ،در سال 1988 ،گزارشی به عنوان زنگ خطر در اثر وجود بسیاری از دی اکسین ها ، سرب و کادمیوم در خاکستر دستگاههای زباله سوز منتشر کرد که بر اساس آن مواد سمی موجود در خاکستر فرار نسبت به خاکستر سنگین دارای غلظت بیشتری بوده است .(15)

اندازه گیری رسوباتی که می توانند دی اکسین را در خود تجمع کنند تقریباً 90 ٪ منشاء دی اکسین هایی که مجدداً به هوا ، آب و زمین وارد می شوند و به جای نشات گرفتن از منابع جدید ، حاصل از منابع ثابت ( زباله سوزها) ، منابع متحرک ( اگزوز اتومبیل ها، تامین کننده های گرمای خانه ، کشیدن سیگار) و رها ساختن دی اکسین ها در حوادث ( آتش سوزی ها ، آتش زدن چوب های آلوده) می باشند.(8)

درمطالعه ای تحت عنوان (( Medical Waste Autoclave Sterilization))

منتشر شده در سایت (( www.komarindustrics.com)) محصولات خطرناک و مضر ثانویه تولیدی از زباله سوزها و غیر سوزها و هم چنین هزینه های مرتبط در دو روش فوق مقایسه شده است به طوری که در جدول ملاحظه می گردد تولید محصولات جانی مضر و هزینه های مرتبط در زباله سوزها به مراتب بالاتر از سیستم های غیر سوز می باشد. و هزینه ها و تولیدات محصولات مضر در اتوکلاو از سایر روش ها پایین تر نشان داده شده است

 

مزاياي استقرار صنايع در شهركهاي صنعتي

• 
• 

توضیحات

دسته: Sample Data-Articles

منتشر شده در سه شنبه, 06 اسفند 1392 16:12

نوشته شده توسط Super User

1- عدم نياز به دريافت مجوزهاي جداگانه از ادارات مختلف

2- مستثني بودن از قانون شهرداريها

3- پرداخت نقد و اقساط هزينه هاي انتفاع از تاسيسات

4- صدور رايگان و در اسرع وقت مجوزهاي ساخت و ساز و پايان كار

5- واگذاري اداره شهرك صنعتي به هئيت امناي صاحبان صنايع

6- امكان اجاره سالنهاي آماده براي تسريع در بهره برداري از واحد توليدي

۷- كاهش هزينه هاي سرمايه گذاري به دليل استفاده از خدمات مشترك سازماندهي شده توسط شهركهاي صنعتي از جمله آب، برق، تلفن، گاز و تصفيه خانه فاضلاب

مشوق هاي قانوني استقرار صنايع در شهركهاي صنعتي

1- مشوق هاي مالياتي:

•براساس قانون مالياتها واحدهاي صنعتي متناسب با محل استقرار از معافيتهاي زير بهره مند هستند:

در مناطق كمتر توسعه يافته به مدت 10 سال و به ميزان 100 درصد

در ساير نقاط كشور به مدت 4 سال و به ميزان 80 درصد

•واحدهاي صنعتي مستقر در اطراف شهرهاي بزرگ ( شعاع 120 كيلومتري تهران، 50 كيلومتري اصفهان٬۳۰كيلومتري مراكز استانها و شهرهاي بيش از ۳۰۰هزار نفر جمعيت بر اساس آخرين سرشماري) از معافيت فوق مستثني هستند.

•كارخانجات واقع در شعاع 120 كيلومتري تهران و حوزه شهرهاي بزرگ (اصفهان، مشهد، تبريز، شيراز، اراك و اهواز) كه تاسيسات خود را به شهركهاي صنعتي انتقال دهند از تاريخ بهره برداري بمدت 5 سال از بخشودگي مالياتي برخوردار ميشوند.

2- مشوق هاي مالي:

•  هزينه حق بهره برداري  از تاسيسات در شهركهاي صنعتي بطور معمول به صورت ۳۰درصد نقدي و 70 درصد طي ۱۰قسط سه ماهه دريافت خواهد شد.

•  افزايش تعداد اقساط در موارد خاص و همچنين بخشودگي از پرداخت بخشي از اقساط به موجب آيين نامه هاي مصوب سازمان و با تصويب هيات مديره استان مقدور است

۳- آئين نامه اجرايي بند۳-دستورالعمل ارزش گذاري حق بهره برداري از زمين و تاسيسات شهركهاي صنعتي كشور در سال ۱۳۸۵موضوع اعطاي تشويقات:

ماده 1- طرف هاي قرارداد تخصيص زمين در شهركهاي صنعتي در صورتي كه پيش از پايان سر رسيد اقساط، به بهره برداري برسند، با رعايت شرايط ذيل مي توانند از تشويقات اين

دستور العمل بهره مند گردند.

الف - حداقل زيربنا در زمينهاي واگذاري شهركهاي صنعتي استانهاي گيلان،مازندران و گلستان ۴۵درصد عرصه تخصيصي و در ساير استانها 35 درصد مي باشد.

ب- حداقل سهم نقدي يعني 30 درصد مبلغ قرارداد را در زمان عقد قرارداد، بصورت نقدي پرداخت نموده باشند (باستثناي موارد مشخص شده در اين دستور العمل)

پ - دريافت گواهي پايان كار ساختمان از شركت شهركهاي صنعتي استان

ت - نداشتن تخلف از ضوابط ساخت و ساز در شهركهاي صنعتي مطابق با مفاد دفترچه قرارداد

ث - نداشتن اقساط معوقه و پرداخت بدون استمهال اقساط سر رسيد شده

ج- دريافت و ارائه پروانه بهره برداري از سازمان صنايع و معادن استان

تبصره- تشويقات موضوع  اين دستور العمل، تكليفي نبوده، بلكه از اختيارات هيات مديره شركت استاني است و تا زمان ابلاغ رسمي و كتبي آن به متقاضيان طرف قرارداد، در سر رسيد هاي معين، هيچگونه حقي براي ايشان ايجاد نخواهد نمود.

تبصره: هيات مديره شركتهاي استاني، شهركهاي مشمول تشويق را مشخص و رسماَ اعلام و در تابلوي اعلانات نصب نمايند.

ماده 2- موارد ذيل از شمول تشويقات اين آئين نامه مستثني مي باشند:

الف - هر گونه تخصيص زمين توسط شركت استاني كه در زمان عقد قرارداد، داراي مستحدثات باشند (طرحهاي در مرحله  ديواركشي مستثني هستند)

ب- هرگونه تخصيص زمين كمتر از 750 متر مربع

پ- واحدهاي كارگاهي و خدماتي

ماده 3- هرگونه تخصيص زمين بعنوان طرح هاي توسعه ظرفيت و خطوط توليدي، در قالب جواز تاسيس توسعه معتبر و مشروط به رعايت تمامي شرايط مقرر در اين بند و بصورت قرارداد مستقل، از تشويقات اين آئين نامه برخوردار ميگردد.

ماده 4- اعمال تشويقات، منوط به فعال بودن واحد به تشخيص كارشناس شركت استاني و فهرست تاييد شده  بيمه تامين اجتماعي در سر رسيد هر يك از اقساط مي باشد.

ماده 5- هيات مديره شركتهاي استاني مي توانند دريافت سهم آورده نقدي حق بهره برداري از زمين و تاسيسات مازاد بر حد نصاب (30 درصد) را طبق جدول زير حداكثر به مدت شش (6) ماه تقسيط نمايند.

رديف     استانها، مراكز استانها و شهرستانها       حد نصاب آورده نقدي -ريال

1- تهران      000/000/450

2- گروه 1- استانهاي آذربايجان شرقي، اصفهان، خراسان رضوي، خوزستان، مازندران، يزد، سمنان، فارس، قم، قزوين، كرمان         

000/000/210

 گروه2- آذربايجان غربي، اردبيل، چهارمحال وبختياري،  زنجان،  كرمانشاه، گيلان ، گلستان، مركزي، هرمزگان، همدان  000/000/150

  گروه 3- ايلام،  بوشهر، كهگيلويه و بويراحمد ، كردستان، سيستان و بلوچستان، لرستان، خراسان جنوبي ، خراسان شمالي          000/000/90

شهرستانهاي گروه 1، استاني

شهرستانهاي گروه 2، استاني

شهرستانهاي گروه 3، استاني  000/000/150

000/000/90

000/000/60

ماده 6- اين تشويقات صرفا شامل قراردادهايي است كه در چارچوب دستور العمل ابلاغي شماره 322/30 مورخ 21/1/85 با اصلاحات بعدي منعقد شده باشد.

ماده 7- متقاضياني كه حق انتفاع و بهره برداري از زمين و تاسيسات را بصورت نقدي پرداخت كنند، مشمول 12 درصد تشويق، نسبت به  مبلغ قرارداد مي شوند.

ماده 8- بهره برداران از زمين و تاسيسات در شهركهاي فناوري از تشويقات زير برخوردار

 مي گردند.

الف- شروع بازپرداخت اقساط يكسال پس از عقد قرارداد مي باشد (مدت زمان پرداخت اقساط تغييري نمي كند)

ب- در صورت بهره برداري در زماني كمتر از يكسال به ازاء هر ماه، ده درصد از مانده اقساط بخشوده مي شود.

ماده 9- حداكثر استفاده از تشويقات در شهركهاي صنعتي حداكثر 50 درصد اقساط باقيمانده و در شهركهاي فناوري 50 درصد كل بهاي حق بهره برداري از زمين و تاسيسات خواهد بود.

ماده 10- اعطاي تشويقات حق بهره برداري از زمين و تاسيسات پيش از موعد قراردادهاي سنوات قبل، مطابق با مفاد دستور العمل سال انعقاد قرارداد، خواهد بود.

اين آئين نامه در 10 ماده و در جلسه مورخ 8/3/85 هيات مديره سازمان صنايع كوچك و شهركهاي صنعتي ايران به تصويب رسيده و مشمول قراردادهاي منعقده در سال 85  مي باشد و عطف به ماسبق نيز نمي گردد.

محیط زیست وزباله های صنعتی وخانگی

• 
• 

توضیحات

دسته: Sample Data-Articles

منتشر شده در چهارشنبه, 28 اسفند 1392 14:06

نوشته شده توسط Super User

 

چکیده

توجه به محيط زيست و حفظ سلامتي انسان و كليه موجودات كره زمين يكي از اصول اساسي در بقاي زندگي و استفاده از مواهب خدادادي است كه به وفور در اختيار ما قرار دارد. كنترل آلودگي‌هاي محيط ازجمله مواد زايد جامد، بخش مهمي از اين وظيفه را تشكيل مي‌دهد كه با توجه به اصول و موازين بهداشتي، اقتصادي جايگاه ويژه اي را در علوم و فنون جديد به خود اختصاص داده است.بطور کلی در رابطه با کنترل آلودگی محیط زیست موارد زیرمورد بررسی قرار می گیرد : آلودگی هوا - آلودگی آب(فاضلاب)  - پسماندهای جامد - آلودگی صدا - آلودگی پرتوها.مديريت مواد زايد جامد در كشور هاي صنعتي سابقه طولاني هفتاد ساله دارد.امر جمع آوري ، دفع ، بازيافت و اصولا مديريت مواد زايد جامد در ايران با توجه به نوع و كيفيت زباله هاي ايران تفاوت فاحشي با ساير كشورهاي جهان دارد، لذا بكارگيري هر گونه تكنولوژي بدون شناخت مواد و سازگاري عوامل محل، كار ارزنده اي نيست.

مقدمه

با رشد روز افزون جمعیت وگسترش شهرنشینی دفع مواد زائد تبدیل به یکی از مشکلات اساسی انسانهاگشته است . انسان اولیه درصورتیکه غار محل زندگیش کثیف وآلوده می شد آن را ترک مینمود تا غاردیگری پیدا کند ولی این امکان برای بشرامروزی وجود ندارد . به دلیل پیچیدگی وتنوع فعالیت های روز مره انسان دیگر نمی توان فقط به فکر دفع زباله بود بلکه پردازش و بازیافت از ارکان مهم مدیریت مواد زائد جامد بوده که بدون شک ازنقش مهمی نیز درچرخه اقتصادی برخوردار است . مردم ما از دیربازنان خشک را درمبداء از دیگر موا د دور ریز جدا می کردند و در ازای دریافت نیازهای دیگر خود ازقبیل نمک آن را به نان خشکیها تحویل می دادند . این عمل راه ارتزاق افراد زیادی را فراهم کرده و می کند که البته به دلیل عدم جدا سازی و نگهداری نامناسب ، این محصول به همراه انواع مختلفی ازکپک ها وقا رچ ها به مصرف خوراک دام رسیده و مخاطرات بهداشتی متعددی را ایجاد می نماید. به نظر می رسددرشرایط فعلی به منظور مقابله با فعالیت های غیرمجاز تنها راه ممکن ایجاد یک سیستم بازیابی مبتنی با اصول علمی متناسب با شرایط حاکم برشهرها و روستاها باشد. ازسال 1370 با ایجاد تحول درشهرداریها به ویژه درشهرهای تهران ، ساوه ، مشهد واصفهان و ... انواع راههای مختلف آزموده شده که بسیاری ازآنها متاسفانه به دلیل عدم کسب مشارکت مردمی به شکست منجر شده است . 

تعریف آژانس محیط زیست از زباله:

هرگونه زائدات خانگی، صنعتی، تجاری، بهداشتی، لجن تصفیه خانه ها و حوضچه های تثبیت خاکستر و بقایای زباله سوزها، زائدات حیوانی، مواد قابل اشتعال و رادیواکتیو و ...

 مواد زائد جامد:

ترکیباتی که از نظر تولید کننده آن قابل استفاده نیست اما ماهیتاٌ امکان استفاده مجدد دارد.

در واقع زباله ترکیبات ناهمگن بی مصرف، بی قیمت، مصرف شده و یا اضافی است.

 سه استراتژی کلی مورد توجه:

•  کاهش تخریب منابع

•  کاهش تولید منابع

•  افزایش مصرف مجدد و افزایش مسئولیت تولیدکنندگان آن

 پس باید برنامه ریزی جهت تولید زباله کمتر، بازیافت و توجه به استانداردهای دفع باشد.

سیستم مدیریت مواد زائد جامد باید مقرراتی در زمینه ی کنترل تولید، ذخیره، حمل و نقل بازیافت و دفن را داشته باشد که این مقررات با در نظر گرفتن ویژگی ها و خصوصیات مواد و تاثیرات زیست محیطی آنها عملی است.

مواد زائد سمی و خطرناک

تعریف سازمان حفاظت و بازیابی:

ضایعاتی که در اثر مدیریت نامطلوب (جمع آوری - حمل و نقل - تصفیه و دفع) باعث مرگ و میر موجودات و یا شیوع بیماری های جبران ناپذیر و بالقوه خطرناک برای انسان، موجودات زنده و یا محیط زیست شوند.

تعریف WHO :

مواد زائدی که بدلیل خصوصیات فیزیکی، شیمیایی ویا بیولوژیکی، جمع آوری، جابجایی و دفع آنها مستلزم تدابیر خاصی است تا از بروز هرگونه تاثیر سوء بر محیط زیست و سلامت انسان جلوگیری کند. 

 تعریف EPA :

به مواد زائدی که به دلایل زیر دارای قدرت آسیب رسانی به سلامت انسان و یا ارگانیسم زنده می باشد.

الف – در طبیعت غیر قابل تجزیه و پایدارند.

ب – برای موجودات زنده کشنده باشند.

ج – دارای حاصیت تجمعی با تاثیرات مخرب باشند.

د – از نظر بیولوژیک قابل ازدیاد باشند.

انواع زباله

زباله به مجموعه مواد ناشی از فعالیت‌های انسان و حیوان که معمولاً جامد بوده و به صورت ناخواسته و یا غیر قابل استفاده دور ریخته می‌شوند اطلاق می‌گردد. این تعریف به صورت کلی در برگیرنده همه منابع، انواع طبقه بندی‌ها، ترکیب و خصوصیات مواد زاید بوده و به چهار دسته کلی زباله‌های شهری، زباله‌های صنعتی و زباله‌های خطرناک و زباله‌های بیمارستانی تقسیم می‌گردند

زباله‌های شهری

در نشریات و کتب از تعاریف و طبقه بندی‌های مختلفی برای توضیح اجزاء مواد زاید جامد شهری استفاده شده‌است. تعاریف ارائه شده در زیر می‌تواند به عنوان یک راهنما برای شناسایی اجزاء مواد زاید شهری مورد استفاده قرار گیرد.

•زایدات غذایی به قسمت فسادپذیر زباله که معمولاً از زایدات گیاهی، تهیه و طبخ و یا انبار کردن مواد غذایی به دست می‌آید، اطلاق می‌شود. کمّیت پس مانده‌های غذایی در طول سال متغیر بوده و در ماه‌های تابستان، که مصرف میوه و سبزی بیشتر است، به حداکثر می‌رسد. پس مانده‌های غذایی مهم‌ترین قسمت زباله‌است، چرا که از یک سو به دلیل تخمیر و فساد سریع، بوهای نامطبوع تولید کرده و محل مناسبی برای رشد و تکثیر مگس و سایر حشرات و جوندگان است و از سوی دیگر به دلیل قابلیت تهیه کود از آن (کمپوست) حائز اهمیت است. قابل ذکر است که میزان پس مانده‌های فسادپذیر در زباله‌های شهری ایران بین ۳۵تا ۷۶درصد گزارش شده‌است.

•آشغال به قسمت فساد ناپذیر زباله به جز خاکستر گفته می‌شود. آشغال در زباله معمولاً شامل کاغذ، پلاستیک، قطعات فلزی، شیشه، چوب و موادی از این قبیل می‌شود. آشغال را می‌توان به دو بخش قابل اشتعال و غیرقابل اشتعال تقسیم کرد.

•خاکستر باقیمانده حاصل از سوزاندن زغال، چوب و دیگر مواد سوختنی که برای مقاصد صنعتی، پخت و پز و یا گرم کردن منازل بکار می‌رود گفته می‌شود.

•زایدات ناشی از تخریب و ساختمان سازی به زایدات حاصل از تخریب ساختمان، تعمیر اماکن مسکونی، تجاری، صنعتی، و یا سایر فعالیت‌های ساختمان سازی اطلاق می‌شود و هم‌چنین موادی که از وسایل نقلیه به جای مانده‌است می‌شود.

زباله‌های صنعتی

هرفعالیت صنعتی اعم از کارگاههای کوچک یاکارخانه های بزرگ بنابه طبیعت کاری خود،پسماندهایی را به صورت مایع یاجامدازخودبرجای میگذارد که به آن زباله یاضایعات صنعتی میگویند به عبارت ساده تر زباله های صنعتی:مواد زائد ناشی از فعالیت های صنعتی هستند،شامل فلزات-موادپلاستیکی-موادشیمیایی-مواداولیه فاسدشده-تولیدات مرجوعی فاسدوغیرمفید-مواد واسطه ای تولیدغیرمفید-زباله های خطرناک و....

زباله‌ها بیمارستانی

زباله‌های بیمارستانی شامل موادی هستند که با توجه به نوع کار و وظیفه در هر بخش بیمارستانی، متفاوت می‌باشند. مثلاً زباله بخش عفونی یا اطاق عمل، با مواد زاید آزمایشگاه یا بخش رادیولوژی، تفاوت محسوسی دارد و طبق یک بررسی، زباله بخش‌های مختلف بیمارستان‌ها به هفت گروه تقسیم می‌شوند

1.زباله‌های معمولی بیمارستان

2-زباله‌های پاتولوژیکی

3.مواد زاید پرتوزا

4.مواد زاید شیمیایی

5.فضولات سمی

6.مواد قابل احتراق 

7.مواد واکنش دهنده و موثر

-زباله‌های معمولی بیمارستان عموماً شامل زباله‌های مربوط به بسته بندی مواد و دیگر زباله‌های پرسنل شاغل در بیمارستان و خوابگاه‌های آن‌هاست.

-زباله‌های پاتولوژیکی شامل بافت‌ها، ارگان‌ها، قسمت‌های مختلف بدن، پنبه‌های آغشته به خون و چرک و مواد دفعی بدن همچون نمونه‌های مدفوع و ادرار و غیره جزو این گروه از مواد زاید، محسوب می‌شوند.

- مواد زاید پرتوزا شامل جامدات، مایعات و گازها بوده و در برخی از بخش‌ها و آزمایشگاه‌های بیمارستان‌ها وجود دارند که جمع آوری و دفع آن‌ها دارای خصوصیات ویژه‌ای است.

-مواد زاید شیمیایی شامل جامدات، مایعات و گازهای زاید می‌باشد که به وفور در بیمارستان‌ها وجود دارد، در بخش‌های تشخیص و آزمایشگاه‌ها ماحصل نظافت و ضدعفونی بیمارستان، وسایل و ابزار تنظیف و ضدعفونی به انضمام داروها و وسایل دور ریختنی اطاق عمل بخش دیگری از این فضولات را تشکیل می‌دهند. مواد زاید شیمیایی ممکن است خطرناک باشند.

-فضولات سمی : این فضولات با PH کمتر از 2 (به شکل اسیدی) و بالاتر از 12 (به حالت قلیایی) در زباله‌های بیمارستانی وجود دارند. بخشی از داروهای اضافی و یا فاسد شده، جزو اینگونه فضولات به حساب می ایند.

-مواد قابل احتراق : شامل ترکیبات جامد، مایع و گازی شکل.

-مواد واکنش دهنده و موثر : در سایر فضولات که تا حدودی در زباله‌های بیمارستانی قابل تشخیص هستند.

از فضولات شیمیایی بی خطر می توان قندها، اسیدهای آمینه و برخی از نمک‌های آلی و معدنی را نام برد. اسیدهای آمینه و نمک‌های شیمیایی نظیر نمک‌های سدیم، منیزیم، کلسیم، اسید لاکتیک، انواع اکسیدها، کربنات ها، سولفات‌ها و فسفات‌ها قسمتی از مواد زاید شیمیایی هستند.

گردآوری و ترابری زباله‌های شهری

جمع‌آوری و حمل و نقل زباله یکی از مهم‌ترین عملیات مدیریت مواد زاید جامد است. طبق محاسبات انجام شده حدود ۸۰درصد کل مخارج مدیریت مواد زاید جامد مربوط به جمع‌آوری زباله‌است. که درصد بالایی از این مقدار مربوط به حقوق کارگران و نیروی انسانی است. به عبارت دیگر اکثریت مخارج سیستم مدیریت مواد زاید جامد فقط صرف حقوق و دستمزد می‌شود. به همین جهت اصلاح، بهینه‌سازی و مکانیزه کردن سیستم جمع آوری و حمل زباله، ضمن تسریع در عملیات، هزینه و نیروی انسانی کمتری را نیاز خواهد داشت. ذیلا چند مورد از سیستم‌های مختلف جمع‌آوری و حمل و نقل زباله که هم اکنون در کشور ما رایج بوده و به عبارتی مناسب تشخیص داده شده‌است، به اختصار، بیان می‌شود:

•جمع‌آوری زباله از کیسه‌های پلاستیکی و یا بشکه‌های مستعمل که به عنوان ظروف نگهداری زباله مورد استفاده قرار گرفته و مبادرت به تخلیهٔ آن‌ها در کامیون‌های زباله‌کش می‌گردد. این روش که در حال حاضر در اغلب شهرهای کشور انجام می‌گیرد. در صورتی که در خطوط جمع‌آوری مناسب قرار گیرد یکی از روش‌های متناسب و مفید به حساب می‌آید.

•حمل زباله از منازل به‌وسیله گاری‌های دستی و انتقال مستقیم آن‌ها به کامیون‌های سرپوشیده. در این روش زباله‌های خانگی طبق برنامه‌های پیش بینی شده توسط کارگران تنظیف شهری از منازل جمع‌آوری و به‌وسیلهٔ چرخ‌های زباله با حجم کافی به ایستگاه‌های مشخص شده در سیستم منتقل گردیده و مستقیماً در کامیون‌های زباله کش، بارگیری می‌شوند.

•جمع‌آوری زباله از منازل و مراکز تولید و انتقال آن به جایگاه‌های موقت شهری. استفاده از این روش عموماً در شهرهای قدیمی به علت وجود کوچه‌های تنگ و باریک، عدم دسترسی به ماشین‌آلات ویژهٔ حمل و نقل و یا کمبود پرسنل تنظیف، معمول است. در این روش زباله‌های خانگی به‌وسیله مامورین شهرداری با استفاده از چرخ‌های زباله که عموماً غیربهداشتی است به جایگاه‌های موقت حمل گردیده و بر روی هم تلنبار می‌شوند تا به‌وسیلهٔ کامیون‌های زباله‌کش و یا هر وسیلهٔ دیگر به ترمینال‌های زباله و یا محل دفن حمل شوند.

•کاربرد وانت‌ها در حمل و نقل زباله: استفاده از وانت‌های حمل زباله که طی چند سال اخیر در بسیاری از شهرهای کشور معمول گردیده روشی است که زباله مستقیماً از کوچه و خیابان‌های باریک برداشته شده و به ایستگاه‌های انتقال، حمل می‌گردد. توصیه صریح در استفاده از وانت‌ها منحصر به نواحی و محله‌هایی از شهر است که امکان تردد برای کامیون‌های بزرگ‌تر نباشد.

•سیستم‌های جمع‌آوری زباله با کانتینرهای ثابت : (S.C.S (Stationary Container System : در این روش کانتینرهای مستقر در اماکن تولید زباله به‌وسیلهٔ مردم و یا مامورین شهرداری بارگیری می‌شوند. سپس کامیون‌های ویژهٔ حمل زباله، طبق برنامه از پیش تعیین شده به محل استقرار کانتینر حرکت نموده و پس از تخلیهٔ زباله در مخزن خود، کانتینر را در محل اصلی مستقر می‌نمایند. زباله‌های تخلیه‌شده از کانتینرها به ایستگاه انتقال، ترمینال‌های زباله و یا محل‌های دفع منتقل می‌شوند.

روش‌های دفع زباله

در ایران زباله‌ها یا در خاک دفن شده یا سوزانده می‌شوند و حتی گاه در طبیعت رها می‌شوند. همه ین راه‌ها برای محیط زیست بسیار خطرناک هستند و باعث فرسایش خاک، آلودگی هوا، زشت شدن مناظر طبیعی و همین طور نامناسب کردن محیط برای حیات وحش می‌شوند.

اهمیت و جمع آوری مواد زائد در مبدا تولید و احیاناٌ بازیافت در همان محل باید صرف انرژی کمتر گردد.

آژانس حفاظت محیط زیست کاهش از مبدا را چنین تعریف کرده است:

طراحی تولید و استفاده از محصولات بطوریکه وقتی این محصولات به پایان عمر خود می رسندکاهش کمیت و سمیت زائدات تولید شده بینجامد (در دراز مدت و در سطح ملی قابل اجراست) و به یکی از روش های ذیل قابل اجراست:

بازیافت     

کمپوست

دفن بهداشتی                              

سوزاندن

بازیافت:

یکی از راه های کنترل تولید مواد زائد ایجاد تغییر وبهبود طراحی بسته بندی است.

•  استفاده از بسته بندی های کم وزن

•   بسته بندی بزرگ یا به صرفه اقتصادی

•   محصولات متمرکز شده یا تغلیظ شده

•   محصولات ترکیبی

•   بسته های قابل پر شدن مجدد

•   بسته بندی با اثرات بیشتر هندسی

•   بازیافت کاغذ

•   بازیافت شیشه

•   بازیافت فلزات آهنی

•  بازیافت فلزات غیر آهنی

•  مواد پلاستیکی غیر قابل تجزیه از مهمترین آلوده کننده های محیط زیست هستند.

1- نگهداری و جمع آوری:

•ذحیره و برداشتن مواد زائد از محل تولید که نیاز به سیستم نگهداری بدون خطر ماده ی زائد داریم.

• 80 درصد از کل مخارج مدیریت مواد زائد به مرحله جمع آوری (روش جمع آوری - تجهیزات - نیروی انسانی بارگیری - بسته بندی و برچسب) تعلق دارد.

محل نگهداری - ظروف نگهداری - بازرسی - وجود وسایل حفاظت فردی - زهکشی مناسب - ... باید مورد توجه قرار گیرد.

 2- حمل و نقل:

•  بارگیری از محل تولید به محل دفع و یا بازیافت

•  قبل از حمل و نقل 3 مرحله باید انجام شود

 1)شناسایی، بسته بندی و برچسب

 2)تکمیل برگه های مشخصات مواد زائد (وضعیت فیزیکی - نوع عملیات دفن یا بازیافت - شماره EPA– مقدار محموله – نوع جنس مخازن – ضمانت نامه تولیدکننده برای انجام عملیات حمل و سالم نگهداشتن محیط زیست و پیشگیری از آلودگی ها).

 3)تکمیل برگه های مربوط به چگونگی انجام حمل و نقل که باید توسط تولید کننده وحمل کنندگان پر شود.

 (آیا سمی و خطرناکند - اطلاعات در مورد مان - آیا حمل و نقل محدودیت دارد - آیا بسته بندی مناسب است - چگونگی نحوه ی حمل و نقل مشخص شده - آیا بسته بندی و برچسب گذاری شده - آیا راه مقابله در صورت بروز حادثه تعیین شده و ...

کمپوست:

تجزیه مواد آلی ناهمگون بوسیله میکرو ارگانیسم ها در حضور گرما و رطوبت، در محیط هوازی است و طی آن مواد آلی به ترکیبی بنام کمپوست که برای خاک سودمند است تبدیل می شود.

•  قدرت حاصلخیزی خاک افزایش

• کاهش فرسایش آب

•   نگهداری بیشتر آب در خاک

•  تامین ماکرو المنت ها(    ( Fe – Mg – Ca – S – K – P – N

•  تامین میکرو المنت ها (  ( Cl – Mo – B – Na – Zn – Mn – Cu

روش های مختلف تهیه کمپوست:

1- روش سریع :

توسط راکتور های بسته افقی و عمودی

2- روش کُند :

 ویندور - حوضچه ای - حوضچه ای سطحی

مهمترین عامل در کمپوست سازی نسبت است. همچنین مقدار رطوبت، دما، مواد افزودنی (مواد ....... – مواد کانی مثل فسفات و Ph ) و مقادیر کمی فلزات سنگین برای بهبود کیفیت کمپوست موثرند.

سوزاندن

سوزاندن زباله با دستگاه های زباله سوز نوعی روش شیمیایی برای کاهش حجم زباله و تصفیه با حرارت زیاد است و برای زباله هایی که خواص زیر را دارند ....... دارد:

• نسبت به تجزیه بیولوژیکی مقاومند

• فرارند

• در محیط پایدارند

• نقطه اشتعال کمی دارند

• زباله هایی که نمی توان آنها را بصورت ایمن دفن کرد.

البته احتراق برخی زباله ها مشکلات ویژه دارد،

مثل:

• مواد منفجره و شدیداٌ فابل اشتعال

• زباله هایی که به دلائلی درِ قوطی های را نمی توان با زکرد و یا قطعه قطعه کرد

• ترکیباتی که در هنگام سوختن مواد بسیار سمی تولید می کنند

  ترکیباتی مثل آرسنیک - جیوه - کادمیوم - فلوئور - برم - ید - ترکیبات آلی سیلیس دار نباید سوزانده شوند مگر آنکه شرایط بگونه ای باشد که سوزاندن الزامی باشد که البته تجهیزات کنترل آلودگی ضروری است (کادمیوم مشکلات شدیدی دارد) در مورد این ها رسوب دادن و یا روش خنثی کردن مناسبتر است. 

 زباله سوزهای صنعتی:

دما بین ˚C1300-850– دما باید تحت کنترل – زمان ماند مهم است – سم زدایی در صورتی است که احتراق ناقص نباشد.

قبل از سوزاندن باید خصوصیات فیزیکی (شکل – درصد رطوبت – دانسیته) و خصوصیات شیمیایی (درصد مواد آلی . معدنی و خاکستر و ارزش حرارتی) مشخص باشد.

زباله در زباله سوز سه مرحله خشک شدن، مشتعل شدن و سوزانده شدن را طی می کند.

بطور کلی آلودگی هوا در صنایع زباله سوز به علل زیر بوجود می آید:

•ایجاد بو و گرد و غبار

• احتراق ناقص و تولید برخی گازها

•ترکیباتی مثل کلر - فلوئور - گوگرد و نیتروژن تولید گازهای سمی و خورنده می نمایند. که به این منظور از جمع کننده های ثقلی - سیکلون - جمع کننده های تر ( اسکرابر) و فیلترهای تصفیه استفاده می شود.

قوانین Brink و Crocker برای طراحی دودکش:

• غلظت موادآلوده کننده در سطح زمین با استفاده از دودکش بلند کاهش می یابد.

• دودکش باید حداقل 2/5 برابر از ساختمان های اطراف و ... بلندتر باشد.     

• سرعت گازهای خروجی از دودکش باید از 60 فوت در ثانیه بیشتر باشد تا به سرعت صعود کند.

 دفن بهداشتی

عملیات مهندسی خاصی که براساس آن زباله را چنان در خاک مدفون می کنند که هیچ زیانی به محیط زیست و موجودات وارد نشود (پوشش کف- تهویه گاز- زهکشی-کم کردن حجم زباله - ...)

  شیرابه:

 از تجزیه مواد و نفوذ آب در زباله مایعی بد بو و قهوه ای رنگ با غلظت زیاد مواد آلی و معدنی ایجاد می شود.

شیرابه با وزن مولکولی سنگین: افزودن آهک و مواد شیمیایی

شیرابه با وزن مولکولی سبک: روش های بیولوژیکی مثل لجن  فعال

گاز های حاصل از تخمیر مثل Co2 ، Ch4 ، H2s (هر Kg زباله خشک حدود 2 Lit گاز)

میزان نشت شیرابه با استفاده از قانون دارسی محاسبه می شود: Q=KA

Q = میزان نشت شیرابه در واحد زمان )                                

K = ضریب هدایت هیدرولیکی)  

A = سطح مقطعی که شیرابه جریان دارد ft2

=  گرادیان هیدرولیکی

h = کل ارتفاعی که شیرابه در محل دفن می تواند طی کند

L = ضخامت لایه پوششی (خاک رس ...)

ü    نکته:

- برای بازیابی بیوگاز رطوبت باید بین 50 تا 60 درصد باشد.

- غلظت متان 5 تا 15 درصد باعث ایجاد انفجار می شود.

روش های دفن بهداشتی:

1- روش سطحی   Area Method

زمین برای گود برداری مناسب نیست. نوارها 75 - 40 سانتیمتر - خاک 30 - 15 سانتیمتر - ارتفاع نهایی 300 - 180 سانتیمتر - لایه نهایی خاک حداقل 30 سانتیمتر - سد خاکی در اطراف زهکشی - لوله کشی مشبک تهویه گاز

2- روش سراشیبی   Ramp Method

مقدار کمی خاک برای پوشش در دسترس است. مثل کوهستان و تپه ماهور

متد مثل روش های سطحی است.

3- روش گودالی یا ترانشه ای Trench Method

مناطقی که سطح آب زیر زمینی پایین است مثل اصفهان – عمق 4 – 1 متر – عرض 15 – 4.5 متر – طول 120 – 30 متر

4- روش دره ای   Raving Method

در مناطق گودالی یا دره های طبیعی

5- دفن زباله در زمین های مرطوب و باتلاقی

سیستم زهکشی مناسب با بکارگیری تکنولوژی پیشرفته با کاربرد قشری از لایه ی غیر قابل نفوذ مثل صفهات فولادی - قیرگونی - سیمان و ... (عایق سازی مکان دفع - محبوس کردن آب زیر زمینی)در مورد زباله های شیمیایی آلوده، اول به روش فیزیکی ترکیب را سفت و لجن را تثبیت می کنند. 

طبقه بندی مواد زائد خطرناک:

1- مواد زائد رادیو اکتیو

2- شیمیایی

3- زائد بیولوژیکی

4- قابل احتراق و انفجار

 مواد زائد رادیو اکتیو:

مواد و عناصری که از خود پرتوهای یونیزه ساطع می کنند. اثر تشعشعات بر نسوج موجب صدمه به اعضاء و ایجاد اختلال در سلامتی می گردد. برخی پایداری لازم دارد.

مدت زمانیکه این تشعشعات پرتو افشانی می کنند نیمه عمر نامیده می شود (زمانیکه لازم است تا طی آن اتم های رادیو اکتیو در اثر استحاله متلاشی شوند و به نیمی از میزان اولیه تقلیل یابند)

منابع تولید کننده : سازمان های تحقیقاتی - بمب های هسته ای - نیروگاهها و ...

خصوصیات زباله های هسته ای در هنگام دفع:

•جامد بودن

• هدایت گرمایی مناسب

• حداقل حلالیت در آب و کنترل نشت

• مقاوم در برابر تشعشعات درونی

•محکم در مقابل ضربه و فشار

• حداقل حجم ممکن

جمع و نگهداری:

• باید از زباله های معمولی جدا باشند

• ظروف نگهداری سوخت و وسایل حمل و نقل قابل تمیز شدن باشد.

•کیسه داخل ظروف نگهداری پلاستیک ضخیم و محکم

• مشخصات زباله بر روی کارت مخصوص کیسه مثبت باشد

• نگهداری در محلی ایمن از آتش سوزی

• علامت مخصوص تشعشع به درب ورودی انبار نصب شود

•لاشه حیوانات آلوده به مواد پرتوزا تا موقع دفع نهایی در سردخانه های ویژه

نگهداری شود

دفع زباله های اتمی متوسط و ضعیف:

بسته به نوع - میزان - نیمه عمر دسته بندی می شوند.

با قیر و سیمان مخلوط و سپس در بشکه های فلزی یا بتونی قال بندی می شود.

دفع زباله های رادیو اکتیو قوی:

الف: ذخیره موقت:

قرار گرفتن در محل های نگهداری بشر ساخته یا طبیعی برای مدتی که البته علت آن این است که اگر مسئاله ساز شوند قابل حمل باشند در ضمن امکان بررسی برای ایجاد شرایط بهتر هم وجود دارد ار طرفی عناصری که نیمه عمر کوتاه دارند تجزیه شده و حرارت نخازن کمتر شده و خطرات حمل و نقل کاهش می یابد.

این مراکز باید دیوارهة بتونی ضخیم داشته باشند. برای ذخیره کردن ظروف استیل به قطر 30 سانتیمتر و ارتفاع 3 متر استفاده می شوند.

در عملیات دفن دور مخزن تا حدود 10 فوت با خاک پوشش داده شده تا با گردش هوا حرارت خارج شود.

مهمترین مناطق نمک زارها با بسترهای ضخیم - صخره های بسیار سخت (سنگ خارا) - منابع سنگ های آهکی دولومیتی - رسی و سنگ های سخت آتشفشانی است .

باید از نفوذ آب های زیر زمینی در امان باشند و گزارشی در مورد زلزله و ... وجود نداشته باشدو عملیات اکتشاف نفت و گاز و ... صورت نگرفته باشد..

ب- ذخیره دائم:

نیاز به خدمات اضافی در سیستم های ذخیره موقت را ندارد و از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است اما از معایب آن عدم دسترسی به مواد در صورت لزوم روش اجرای بهتر و عدم بازیافت در آینده با توجه به پیشرفت علم

روش اول: چاه به عمق 3000 متر سپس تا ارتفاع اول را از خاک پر کرده (روی مخازن)   بقیه را با مواد حفاظتی (بتون و ...) می پوشانند. (در صورت نیاز از نقطه عمیق چاه کانال آب افقی به اطراف در جهت های مناسب هم حفر می کنند.)

روش دوم: چاه هایی به عمق 6000 متر احداث می کنند 2000 متر برای دفن زباله های هسته ای و بقیه ارتفاع را با مواد حفاظتی ویژه پوشش می دهند.

آخرین تکنولوژی حاضر:

روش شیشه ای کردن:

ترکیب رادیو اکتیو را با بوروسیلیکات مذاب مخلوط و ممزوج کرده و در کپسول های فلزی قالب گیری می کنند. بوروسیلیکات در برابر رادیو اکتیو مقاوم است اما در برابر دما مقاومت کمتری دارد و هادی است (نسبت به سرامیک).

این ها را به شکل گلوله ای شیشه ای به قطر 1 سانتیمتر در می آورند و سپس در سیلندر های سربی می گذارند

زباله های الکترونیکی از مشکل تا معضل:

شاید هنوز در فکر این هستیم که زباله های خانگی را کنترل نماییم . مدام از برنامه های دولت جهت کنترل زباله ها و تفکیک آنها از مبدا و روشهای کاهش زباله ها صحبت به میان می آید . ولی چرا به فکر زباله های دیگر نمی باشیم که مقدارشان از زباله های خانگی و صنعتی و بیمارستانی کمتر بوده ولی خطرناکتر از آنها می توانند باشند . این زباله ها، زباله های الکترونیکی هستند که در کشور ما کم هم نیستند .در‌ ایران با وجود چهار میلیون قطعه زباله رایانه‌ای، قانون مدونی درباره بازیافت و امحای ‌این قطعات وجود ندارد و ‌دفن یا سوزاندن زباله‌های الکترونیکی سبب ساز ویرانی محیط ‌زیست می‌شود

با اینکه کارشناسان محیط زیست انسانی همواره نسبت به خطر دفن زباله های الکترونیک هشدار داده اند، مسوولان معتقدند مشکل دفن و بازیافت این پسماندها در ایران به سطح بحرانی نرسیده است.

در کشورهای پیشرفته جهان بازیافت قطعات رایانه‌ای اهمیت بسزایی دارد. به همین دلیل قانون زباله‌های رایانه‌ای (WEEE) به تصویب رسیده است. به موجب ‌این قانون تولید ‌کنندگان موظفند بودجه طرح‌های بازیافت را تأمین کنند و خرده‌‌ فروشان خدمات باز‌ پس ‌‌گیری را ‌در اختیار مشتریان قرار دهند،‌ اما در‌ ایران با وجود چهار میلیون قطعه زباله رایانه‌ای قانون مدونی درباره بازیافت و امحای ‌این قطعات وجود ندارد.

‌این موضوع سبب شده تا برخی از فعالان بازار رایانه با استفاده از روش‌های بازیافت و امحای سنتی خسارت جبران‌ ناپذیری به محیط ‌زیست و انسان‌ها وارد کنند. شهرداری و سازمان محیط ‌زیست با آگاهی از‌این موضوع برای مقابله با ‌این معضل دو طرح مطالعاتی آغاز و دفتر ویژه‌ای‌ ایجاد کرده‌اند.

ایران و زباله‌های رایانه‌ای

در اکثر کشورهای پیشرفته جهان قوانین مختلف درباره زباله‌های رایانه‌ای وضع شده است و آنها به طور جدی جمع‌آوری می‌شود‌ اما در‌ایران حدود چهار میلیون زباله رایانه‌ای وجود دارد‌ که قوانین مدون و مشخصی برای جمع‌آوری و امحای ‌این زباله‌ها وجود ندارد.

‌در تهران بعضی از افراد در امر خرید قطعات قدیمی‌ و رایانه‌های مستهلک فعالیت می‌کنند و از طریق بازیافت‌این قطعات درآمدهای کلانی به دست می‌آورند. فعالیت‌ این افراد در محله شوش تهران متمرکز است. فعالان‌این بازار با جدا کردن مس و طلای موجود در بعضی از قطعات رایانه و فروش‌این مواد سود فراوانی به دست می‌آورند.‌"

در ادامه :" ‌تعداد کثیری از ‌این قطعات غیر قابل استفاده و بازیافتی بوده و به صورت سنتی دفن می‌شوند که‌این امر به محیط‌زیست آسیب فراوانی می‌رساند.‌"

جهان و زباله‌های رایانه‌ای

قانون زباله‌های رایانه‌ای (WEEE) بازیافت چهار کیلوگرم زباله‌های تجهیزات الکترونیکی و الکتریکی را به ازای هر نفر الزامی‌ می‌کند. به ‌موجب ‌این قانون تولیدکنندگان موظفند بودجه طرح‌های بازیافت را تأمین کنند و خرده‌فروشان خدمات باز‌پس‌‌گیری را ‌در اختیار مشتریان قرار دهند‌. زباله‌های الکترونیکی که دستگاه‌های پی‌‌سی، دستگاه‌های بازی کامپیوتری، مایکروویو و.‌.‌‌. را در برمی‌گیرند، امروزه به عنوان سریع‌ترین منبع تولید زباله در اتحادیه اروپا شناخته شده‌اند‌. به دلیل اهمیت بازیافت زباله‌های الکترونیک برخی از شرکت‌های بزرگ جهان محصولات خود را بازیافت می‌کنند.

ارتباط فرهنگ و زباله های خانگی

مقدار زباله ای که هر فرد در طول زندگی اش تولید می کند در حدود ۶۰۰برابر وزن او به هنگام بلوغ کامل است. انبوه زباله های غیرقابل بازیافت، نشانگر ناسپاسی ما نسبت به مواهب الهی و محیط زیست است. به خاطر داشته باشیم اگر تولید زباله به همین ترتیب و با این شرایط ادامه یابد، مدت زیادی طول نخواهد کشید که تمام اراضی اطراف شهرها به زباله دانی تبدیل می شود و مکانی برای دفن زباله های شهری باقی نخواهد ماند و بالطبع دولت مجبور می گردد مبالغ سرسام آوری را برای بازگشت سلامت مردم و محیط زیست هزینه کند.

● عملکرد کشورهای پیشرفته در بازیافت زباله

در کشورهای توسعه یافته خدمات جمع آوری محصولات قابل بازیافت بسیار بالاست و تأسیسات فرآوری و بازیافت، بسیار پیشرفته و بازار محصولات بازیافتی بسیار گسترده است. در همین حال روش های عملی شده برای کاهش آسیبی که زباله ها به سلامت و محیط وارد می کنند کاملاً شناخته شده هستند. در این میان اتحادیه اروپا همواره روی ۴اصل کاهش مواد اولیه، استفاده دوباره از تولیدات، بازیافت و احیای انرژی تأکید دارد.

•پیشرفت تکنولوژی و افزایش جمعیت، بازیافت صنعتی زباله ها را به یکی از مهم ترین چالش های زیست محیطی و انسانی کشورها تبدیل کرده است. کشورها هریک رویه های متفاوتی را برای سروسامان دادن به این معضل بزرگ در پیش گرفته اند.

•برای مثال در آمریکا تلاش ها برای کاهش زباله های خانگی و تجاری تحت نظر آژانس محافظت از محیط زیست آمریکا انجام می شود. این کشور ۲۸درصد زباله های خود را بازیافت می کند. در آلمان نیز جداسازی زباله های خانگی امر بسیار مهمی برای مردم این کشور محسوب می شود. در هر آپارتمان معمولاً پنج سطل برای ۵نوع زباله وجود دارد که با رنگ های جداگانه از یکدیگر تفکیک شده اند. با این روش ۸۰درصد از زباله های تولید شده در این کشور بازیافت می شود.

•مسئولان جمع آوری زباله های خانگی پاریس در تمامی منازل و حومه سطل های زباله با رنگ های مختلف قرار داده اند تا شهروندان با جداسازی زباله های خود به فرآیند بازیابی مواد و از بین بردن بهینه زباله های خانگی کمک کنند به طور مثال در هر مرکز در فرانسه، سالانه بیش از ۱۸۰هزار تن زباله جداسازی شده بازیابی می شود و در این میان ۱۲۰هزار تن ماده اولیه مثل کاغذ، پلاستیک و آلومینیوم جمع آوری شده به کارخانجات بازیابی ارسال می شود.

•بهینه سازی مصرف انرژی های فسیلی،ایجاد سیستم های جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب و راه اندازی صنایع بازیافت، از شیوه های متعادل در جهان برای جلوگیری از آلودگی محیط زیست و استفاده اقتصادی از پسمانده ها می باشد.

•با نگاهی گذرا به زندگی روزمره خود متوجه می شویم که روزانه چقدر زباله به محیط زیست خود تحویل می دهیم. از شیشه ها و پلاستیک های شیر مصرفی صبحگاهی گرفته تا کاغذهایی که به روش های گوناگون (برای خواندن و نوشتن یا بسته بندی کالاهایی که خریداری می کنیم) مورداستفاده قرار داده و سپس به سطل زباله می ریزیم، همه از محصولات قابل بازیافت می باشند.

•سالانه میلیاردها دلار در جهان صرف تولید کاغذ، پلاستیک، قوطی های فلزی و... می شود که با یک بار مصرف آن ها به زباله تبدیل شده و دور ریخته می شوند. میلیاردها دلار نیز صرف جمع آوری و ازبین بردن این زباله ها می شود که در هر صورت ضایعاتی را به محیط زیست وارد می کند.

•اما اکثر این مواد قابل بازیافت اند و با سرمایه گذاری مناسب برای بازیافت آن ها، نه تنها می توان از خسارت های بیشتر به محیط زیست و آلوده سازی آن جلوگیری کرد، بلکه میزان نیاز انسان به مواد اولیه (چوب و الوار جنگل ها، منابع فلزی، غیرفلزی زیرزمینی و...) و برداشت از ذخایر و طبیعی و معدنی را کاهش داده و بقایای آن برای نسل های بعدی را تضمین خواهد کرد.

•کشورهای پیشرفته صنعتی با سرمایه گذاری مناسب برای بازیافت انواع زباله ها (فلزات، مواد پلاستیکی، چوب، کاغذ و...) و آموزش همگانی برای جداسازی زباله ها از مبدأ (منازل، مدارس، اداری، تولیدی، صنعتی، خدماتی و...) قادر شده اند که از زباله های جمع آوری شده برای تولیدات جدید استفاده کنند و ازبروز خسارات بیشتر به محیط زیست (برداشت از منابع طبیعی و دفن زباله ها) تا حدودی جلوگیری کنند. اما در کشورهای در حال توسعه وضعیت چنین نیست. نه تنها سرمایه گذاری های قابل توجهی برای راه اندازی صنایع بازیافت صورت نگرفته، بلکه فرهنگ عمومی برای جداسازی زباله ها نیز شکل نگرفته است.

•ضرورتی ندارد که سازمان بازیافت خود اقدام به سرمایه گذاری برای راه اندازی صنایع بازیافت نماید، بلکه می بایست سازوکار مناسب برای فعالیت بخش خصوصی در این زمینه را فراهم سازد. این اقدام با فرهنگسازی برای جداسازی زباله ها، تأمین امکانات موردنیاز برای نگهداری و حمل پسماندهای خشک جمع آوری شده تا کارخانه های بازیافت و اخذ هزینه مناسب در این زمینه از صاحبان این کارخانه ها امکان پذیر است.

•شهرداری برای جمع آوری زباله ها از سطح خانه ها و محله ها امکاناتی را فراهم ساخته و نیروی انسانی مورد نیاز را نیز جلب کرده است، لذا در حمل پسماندهای خشک نیاز به سرمایه گذاری جدید و کلانی نیست، بلکه از طریق تعبیه مخازن مختلف برای انواع پسماندها از جمله شیشه، کاغذ، مواد پلاستیکی و مواد فلزی در محله ها آموزش همگانی در خصوص جداسازی زباله ها می توان زمینه کار را فراهم ساخت.

•تشویق و ترغیب مردم به این اقدام و حتی خریداری زباله های جدا شده در ابتدای کار می تواند فرهنگسازی را عمق بخشد و سپس به تدریج به یک وظیفه شهروندی تبدیل شود. در برخی از کشورهای اروپایی، خانوارهایی که کاغذ باطله ها یا شیشه ها را مخلوط با زباله های دیگر تحویل دهند، جریمه می شوند و این امر سبب می شود که توجه مردم به زباله ها و دورریزها جلب گردد و بیشتر در این زمینه دقت کنند.

•برای این که مشارکت مردم در زمینه همکاری پیرامون تفکیک پسماند خشک جلب شود باید سطح اطلاعات و آگاهی مردم در زمینه بازیافت افزایش یابد یعنی مفهوم صحیح و کامل بازیافت باید به وضوح روشن شده تا نگرش ها تغییر یابد.

•برای دستیابی به این مهم با آموزش چهره به چهره یا کلاس های آموزشی در سنین مختلف جامعه (مهدکودک ها، مدارس، دانشگاه ها، مساجد، مراکز تجاری و اداری)، رسانه ها، تهیه فیلم، عکس، پـوستر، و بنرهای پیام دار با پمفلت آموزنده می توان اطلاع رسانی را تکمیل کرد.

•تفکیک زباله و بازیافت مواد علاوه بر نجات محیط زیست از نابودی تدریجی می تواند به اقتصاد کشورمان نیز کمک کند. واقعیتی که متأسفانه در کشورمان هنوز به درستی درک نشده است

امروزه زباله هاي شهري با بالا رفتن آمار جمعيت افزايش چشمگيري پيدا كرده است. ازطرفي رواج مصرف گرايي سبب شده در شهرهاي بزرگ بخصوص تهران هر فرد روزانه بيش از 900گرم زباله توليد كند. اگر به هزينه هاي جمع آوري و دفع زباله نگاهي بيندازيم، متوجه مي شويم كه با كمي دقت و احساس مسئوليت مضاعف مي توان از استهلاك چه سرمايه قابلّّ توجهي جلوگيري نماييم.

براساس آمار سازمان شهرداري و محيط زيست هزينه جمع آوري و دفن غيراصولي هر تن زباله 35هزار ريال است. هر تن زباله حدود 400مترمكعب گاز گلخانه اي دي اكسيد كربن متصاعد مي كند و از هر تن زباله 400 تا 600ليتر شيرابه خارج مي شود و هر ليتر شيرابه مي تواند 4 هزار ليتر آب هاي زيرزميني را آلوده كند كه تأثير خطرناكي روي آب و خاك خواهد داشت. ازطرفي اين زباله ها مي توانند عامل انتقال 118 نوع بيماري به انسان باشند. با همه اين اوصاف محل هاي دفن زباله هرروز گسترش بيشتري پيدا مي كند.

بازیافت زباله های صنعتی راه علاج سلامت محیط زیست

امروزه محققان وقتی به ایجاد و ساخت یک صنعت بزرگ فکر می کنند و یا طرحی در این زمینه ارائه می کنند، فقط به خط تولید نظر ندارند.

بلکه خود را مجاب می کنند که یک محصول را از مرحله ای که به دست مشتری می رسد تا زمانی که به صورت یک کالای مستهلک و غیرقابل مصرف دور ریخته می شود، ردیابی کنند و برای بازیافت مصنوعات حاصل از آن هم ، چاره ای بیندیشند.اما این که چنین اصلی ، در صنایع کشور ما تا چه حد توانسته جا باز کند و محققان تا چه حدی در روند بازیافت موفق بوده اند، هنوز جای سوال دارد..با توجه به این که در کشور ما در بخشهای مختلف مقدار زیادی دور ریز داریم که متاسفانه به دلیل نبود مدیریت درست تحت عنوان زباله ، فاضلاب یا مواد ناخواسته در طبیعت رها یا دفن می شوند، محققان در تلاشند همسو با فعالیت های صنعتی راه چاره ای هم برای خروجی های این صنعت بیندیشند.این خروجی ها اغلب معضلات محیط زیستی فاجعه باری چون آلودگی آب و خاک به دنبال دارند که معمولا بعد از سالها رخ نشان می دهند. هرکدام از آنها به نوعی مشکل اساسی تلقی می شوند،. استفاده از پوست گردو برای تولید کربن فعال ، یا تهیه نوعی روغن از دانه های گوجه فرنگی تولید شده در صنایع رب سازی ، یا تهیه سوخت بیودیول برای مصرف خودروها، از ضایعات روغنهای خوراکی مواردی از پژوهش های به عمل آمده در زمینه بازیافت ضایعات زیستی هستند.در صنعت تولید کاغذ روشهایی برای جوهرزدایی از کاغذهای باطله و استفاده مجدد از آنها در خمیر کاغذ مطرح شد، همچنین از ضایعات چای کارخانجات چای سازی برای رنگامیزی پشم به عنوان نوعی رنگ طبیعی یا از ضایعات کارخانجات تولید رب لیکوپن به عنوان ماده شیمیایی قابل استفاده در صنایع شیمیایی اشاره شد.

یک تجربه بازیافتی موفق                                              

ترکیب شیمیایی لیگنین ، پلیمری پیچیده متشکل از واحدهای «فسیل پروپان» است که در گونه های مختلف گیاهان چوبی وجود دارد.فرآورده های لیگنین به دلیل برخوردار بودن از خواصی مثل پراکنده سازی ، چسبانندگی ، کمپلکس دهندگی و پایدارکنندگی امولسیون ها، کاربردهای صنعتی وسیعی دارند.                                           

برای بازیابی لیگنین حاصل از فرآیند خمیرسازی قلیایی چوب ، از کاهش PH مایع سیاه کرافت با دی اکسید کربن و بعد اسید سولفوریک استفاده شده است ، این نتیجه تحقیقات محمودرضا نیستانی و رضا امرالهی فرد در یک واحد تحقیقاتی شیمیایی کشور است که قصد داشتند از پساب فرآیند خمیرسازی صنایع کاغذسازی ، لیگنین استخراج کنند.از این فرآورده ها می توان به عنوان عامل پراکنده ساز، کمپلکس کننده در پاک کننده های صنعتی ، عامل پراکنده کننده و کاهنده آب لازم برای سخت شدن کامل سیمان و بتون ، عامل پراکنده کننده و کاهنده ، عامل منبسط کننده در باتری های اسیدی سربی ، عامل پراکنده ساز و کف کننده در تابلوهای دیواری گچی و تعدیل کننده ویسکوزیته برای گلهای حفاری چاه نفت و همچنین پراکنده سازی کربن سیاه ، رنگدانه ها و رنگها، تولید آفت کش های ترشونده و جاری شونده استفاده کرد.به نظر این پژوهشگران ، باتوجه به کاربردهای متنوع لیگنین در صنایع مختلف و بازیابی آن از پساب های کارخانجات کاغذ می توان به عنوان یک زمینه کاری مطمئن مورد توجه قرار گیرد.

نتیجه گیری

• آیا تا به حال اندیشیده اید که خانواده شما در طول روز چقدر زباله تولید می کند؟ آیا قبول دارید که هر یک از ما به سهم خود مسئول هستیم تا از اتلاف منابع طبیعی جلوگیری کنیم. اگر به این مسئله بی تفاوت باشیم مطمئناً آسیب های غیرقابل جبرانی به محیط زیست وارد خواهیم ساخت که در نهایت گریبان سلامت خود و خانواده مان را خواهد گرفت.

•همین زباله ای که روزی چند کیلو در هر خانه تولید می شود، اگر به درستی مدیریت شود، هر چند به ظاهر ارتباطی با اقتصاد خانواده پیدا نمی کند، ولی به جهت اهداف کلانی که در پس آن نهفته است، سود آن به خانواده ها نیز باز می گردد، علاوه بر این که خانواده هایی نیز از راه جمع آوری بازیافت و تولید مجدد محصولات از آن ارتزاق می کند.

 

 

مراحل دریافت پروانه بهره برداری تولید ورمی کمپوست

مراحل دریافت پروانه بهره برداری تولید ورمی کمپوست

اصل ۲۸قانون اساسی «هر کس حق دارد شغلی را بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی و حقوق دیگران نیست، برگزیندبا عنایت به ماده ۸قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی مصوب ۱۳۷۹و همچنین تصویب نامه ۳۹۱۰۷ـ ۲۹/۷/۱۳۸۳هیئت وزیران و الحاقیه ۲۰۵۵۱-۱۸/۴/۸۴، وزارت جهاد کشاورزی می تواند نسبت به صدور جواز تاسیس و بهره برداری و توسعه برای طرحهای صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی در مقیاس کوچک اقدام نمایدبر اساس مصوبات مذکور مدیریت صنایع کشاورزی عمدتا در زمینه تبدیل و فرآوری محصولات کشاورزی فسادپذیر فعالیت می نماید که تولید کود از ضایعات کشاورزی و فضولات حیوانی شامل این بخش است و قسمتی از کدهای آیسیک ۲۴۱۲می باشد.

مراحل کلی احداث واحد صنعتی (کارخانه یا کارگاه

۱- اخذ جواز تاسیس

۲- احداث واحد صنعتی

۳- تمدید جواز تاسیس (در صورت نیاز

۴- اصلاح جواز تاسیس (در صورت نیاز

۵- اخذ پروانه بهره برداری

۶- اخذ «موافقت با توسعه طرح» و «اصلاح پروانه بهره برداری» پس از اجرای توسعه (در صورت نیاز

۷- استفاده از «سایر خدمات مدیریت صنایع کشاورزی

مراحل اخذ جواز تاسیس

جواز تاسیس برای شروع کارهای اجرایی و نصب ماشین آلات صادر می گردد.

۱- داشتن «شرایط عمومی متقاضیان جواز تاسیس

۲- انتخاب عنوان صنعت مورد نظر «نام محصولات صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی

۳- در نظر داشتن «محدودیتهای صدور جواز تاسیس

۴- ارائه «مدارک لازم برای جواز تاسیس

۵- تکمیل فرم «پرسشنامه جواز تاسیس

۶- تکمیل فرم «مشخصات شرکا

۷- ارائه موارد ۴تا ۶به صورت یکجا به مدیریت صنایع کشاورزی استان (مستقیما یا از طریق شهرستان

۸- بررسی کلی توسط کارشناس و تهیه استعلام های لازم و پیگیری متقاضی برای اخذ جواب استعلامها و ارائه به کارشناس

۹- بررسی و اصلاحات لازم توسط کارشناس مربوطه

۱۰ـ در صورتی که ارزش ماشین آلات خارجی طرح بالاتر از ۵۰۰هزار دلار (یا معادل آن در مورد سایر ارزها) باشد جهت بررسی و صدور جواز تاسیس به دفتر اداره کل صنایع تبدیلی و تکمیلی ارسال می گردد

۱۱ـ تهیه پیش نویس جواز توسط کارشناس و تایپ

۱۲ـ تایید جواز به ترتیب توسط کارشناس، رئیس اداره صنایع تبدیلی، مدیریت صنایع کشاورزی، معاون صنایع و توسعه روستایی و امضای ریاست محترم سازمان

۱۳ـ ابطال تمبر به مبلغ یکصدهزار ریال توسط متقاضی در مدیریت مالی سازمان

۱۴ـ درج شماره و تاریخ جواز تاسیس و ارائه به متقاضی

۱۵ـ ارسال رونوشت جواز تاسیس به سازمان کار و امور اجتماعی، محیط زیست، نظارت بر مواد غذایی یا دامپزشکی (حسب مورد)، مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مربوطه و همچنین متقاضی جهت مراجعه به ادارات مذکور برای اطلاع از قوانین و مقررات و همچنین ارائه کروکی محل احداث طرح

 

شرایط عمومی متقاضیان جواز تاسیس

۱ـ تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران

۲ـ حداقل سن ۱۸سال تمام

۳ـ دارا بودن برگه پایان خدمت یا معافیت

مدارک لازم برای صدور جواز تاسیس

۱ـ فتوکپی صفحه اول شناسنامه و کارت ملی شرکا

۲ـ فتوکپی پایان خدمت یا معافیت برای آقایان

۳ـ شرکتها می بایست علاوه بر مدارک فوق برای شرکا (شرکتهای تعاونی فقط برای اعضای هیئت مدیره و مدیرعامل)، اساسنامه، شرکت نامه، آگهی تاسیس و آگهی تغییرات در روزنامه رسمی را ارائه نمایند

مراحل احداث واحد صنعتی

موارد ذیل می بایست ظرف۱۲ماه اعتبار جواز تاسیس انجام گردد.

۱- مراجعه به ادارات ذیربط جهت اطلاع از قوانین و مقررات آنها

۲ـ تهیه زمین به نام صاحب جواز و ارائه تصویر مدرک مالکیت و کروکی آن از طرق ذیل:

الف: املاک شخصی

ب: خرید از دیگران

ج: شرکت شهرکهای صنعتی

د: در صورت عدم امکان از طرق فوق، کروکی پیشنهادی از زمینهای منابع طبیعی (دولتی) را ارائه تا به مدیریت امور اراضی معرفی گردد.تذکر: موارد الف و ب از مدیریت امور اراضی (در مورد کاربری) و محیط زیست استعلام خواهد شد.

۳ـ تهیه نقشه ساختمانی تائید شده توسط مهندس ناظر

۴ـ اخذ مجوز ساخت (احداث بنا) از بخشداری، شرکت شهرکهای صنعتی، شهردای یا بنیاد مسکن (حسب مورد) و ارائه تصویر آن

۵ـ احداث ساختمان، تاسیسات، انشعاب آب و برق و محوطه سازی

۶ـ خرید و نصب ماشین آلات و راه اندازی آزمایشی

۷ـ درخواست صدور پروانه بهره برداری

تذکر: در طول مراحل فوق متقاضی موظف به موارد ذیل می باشد:

۱- ارائه گزارش عملکرد هر شش ماه یک بار

۲- در صورت اتمام اعتبار جواز تاسیس و داشتن عذر موجه می باید جهت «تمدید جواز تاسیس» حداکثر دو بار و هر بار یک سال اقدام نماید.

۳- در صورت هر گونه تغییر در طرح می بایست نسبت به «اصلاح جواز تاسیس» اقدام نماید

مراحل صدور پروانه بهره برداری

۱ـ دارا بودن جواز تاسیس دارای اعتبار

۲ـ اتمام ساختمان، تاسیسات و محوطه سازی

۳ـ نصب ماشین آلات و راه اندازی آزمایشی

۴- تامین نیروی انسانی

۵- تولید آزمایشی (توان تولید انبوه

۶ـ تکمیل فرم «پرسشنامه پروانه بهره برداری» و ارائه آن به مدیریت صنایع کشاورزی استان (مستقیما یا از طریق شهرستان

۵ـ ارائه تصویر مدارک مربوط به انشعاب برق و آب و پاپان کار ساختمانی از مراجع ذی ربط. و مدارک لازم دیگر در صورت نیاز۶- پس از بررسی موارد فوق، کارشناس جهت استعلام از ادارات کل محیط زیست، سازمان کار و آمور اجتماعی، نظارت بر مواد غذایی یا دامپزشکی (حسب مورد مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مربوطه و سایر موارد اقدام می نماید و متقاضی موظف به پیگیری و ارائه جواب استعلامها می باشد.

۷ـ بازدید کارشناس استان و تکمیل فرم گزارش فنی بازدید و ظرفیت سنجی بر اساس ۲۸۰روز کاری و تعداد نوبت کاری فعال و راندمان ۸۰درصد (تولیدات فصلی بر اساس روز کاری

۸ـ تهیه پیش نویس پروانه توسط کارشناس و تایپ

۹ـ تایید پروانه به ترتیب توسط کارشناس، رئیس اداره صنایع تبدیلی، مدیریت صنایع کشاورزی، معاون صنایع و توسعه روستایی و امضای ریاست محترم سازمان.

۱۰ـ واریز حق التمبر توسط متقاضی (از ۵۰الی ۱۵۰هزار ریال به نسبت سرمایه گذاری

۱۱ـ درج شماره و تاریخ و ارائه پروانه همراه با مشخصات پروانه(فرم پیوست شماره پنج) به متقاضی

۱۲ـ ارسال رونوشت پروانه سازمان کار و امور اجتمالی، محیط زیست، نظارت بر مواد غذایی یا دامپزشکی (بر حسب مورد)، استاندارد و تحقیقات صنعتی، معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مربوطه.

سایر خدمات مدیریت صنایع کشاورزی

۱ـ ارائه آمار و اطلاعات موجود و یا کمک جهت تهیه آن

۲ـ کمک برای تامین زمین به ترتیب در نواحی صنعتی، شهرکهای صنعتی و منابع طبیعی

۳ـ معرفی جهت دریافت تسهیلات بانکی طبق قوانین سنواتی در صورت درخواست

۴ـ معرفی به ادارات ذیربط جهت دریافت امکانات از قبیل برق، آب، گاز، سوخت دولتی و… در صورت درخواست

۵ـ مشاوره در کلیه مراحل

 

حال فرایند دریافت مجوزهای تولید ورمی کمپوست به شکل ساده تر و کاربردی توضیح داده خواد شدبرای شروع متقاضی ابتدا باید درخواست کتبی همراه با مدارک مورد نیاز را به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان تقدیم نماید.

پس از طی مراحل اداری و دریافت معرفی نامه از جهاد کشاورزی شهرستان، معرفی نامه و مدارک توسط متقاضی تحویل واحد صنایح تبدیلی و تکمیلی جهاد کشاورزی استان می شود.

در جهاد کشاورزی استان پس از بررسی مدارک برای صدور جواز تأسیس اقدام می شود و مبلغ ده هزارتومان بابت آن تمبر باطل می کردد.

پس از دریافت جواز تأسیس متقاضی اقدام به انجام مراحل زیربنایی و تأسیسات مورد نیاز می کند.

و زمانی که به مرحله تولید رسید به جهاد کشاورزی شهرستان مراجعه کرده و اعلام می دارد که آماده دریافت پروانه بهره برداری استبر خلاف دیگر صنایع تبدیلی جهاد کشاورزی، تولید ورمی کمپوست در محل شخصی(ملکی یا استیجاری) فقط نیاز به استعلام از محیط زیست دارد که البته در زمین های دولتی تعداد این استعلام ها بیشتر خواهد شد، از قبیل منابع طبیعی، اراضی کشاورزی، آب و فاضلاب، برق، گاز و…

پس از اعلام آمادگی متقاضی برای دریافت پروانه بهره برداری و بازدید محل تولید توسط کارشناس جهاد کشاورزی شهرستان، جهاد کشاورزی شهرستان نامه استعلام محیط زیست را به متقاضی می دهد تا به اداره محیط زیست منطقه برای دریافت جواب تحویل دهد.

حدود یک سال پیش قانون سختی برای دریافت جواب استعلام از محیط زیست وجود داشت، مهمترین آن فاصله واحد تولیدی از اولین دیوار محل مسکونی بود که در قانون قبلی این فاصله حداقل ۱۰۰۰متر تعیین شده بود.

اما با تغییر قانون موارد زیر برای دریافت جواب مثبت استعلام تعیین شد:

واحد تولیدی در داخل روستا به شرط عدم دیوار مشترک با واحد آموزشی، مرکز بهداشت و مراکز نظامی و انتظامی(ظرفیت تولید حداکثر ۲تن در روز)

واحد تولیدی در محدوده ۲۵۰متری حریم روستا(ظرفیت تولید حداکثر ۱۰تن در روز)

واحد تولیدی خارج از محدوده حریم روستا(ظرفیت تولید نامحدود)

یکی دیگر از موارد مورد نیاز دریافت استعلام از محیط زیست، داشتن سند شش دانگ محل تولید استچنانچه مکان تولید به صورت استیجاری است نیاز به قولنامه رسمی سازمان ثبت اسناد کشور است

اگر کارشناس محیط زیست مکان معرفی شده را پس از بازدید تأیید کرد فرم مخصوصی ارائه می کند که باید توسط متقاضی تکمیل و امضاء گردد.

و در پایان جواب نامه اداره کشاورزی شهرستان توسط اداره محیط زیست با توجه به مستندات داده می شود.معمولاً نامه جواب استعلام توسط خود اداره محیط زیست ارسال می شود.

متقاضی باید مجدد به اداره کشاورزی شهرستان مراجعه نموده و پس از دریافت مدارک و معرفی نامه صدور پروانه، به اداره کشاورزی استان واحد صنایع تبدیلی و تکمیلی مراجعه نماید.

و در پایان بعد از بازدید واحد تولیدی توسط کارشناس اداره کشاورزی استان و تعیین طرفیت تولید و باطل کردن تمبر توسط متقاضی(۵الی ۱۵هزار تومان) پروانه بهره برداری صادر می گردد.

نکته:

دریافت استعلام از محیط زیست در مناطق مختلف کشور در پاره ای از موارد قوانین مختلفی دارد که با مراجعه به اداره محیط زیست منطقه خود می توانید از آن ها مطلع شوید.

قبل از خرید مکان تولید یا اجاره کردن و یا حتی قبل از اجرای عملیات زیربنایی تولید، حتماً حتماً به اداره محیط زیست مراجعه کرده و از وضعیت مکان مورد نظر مطلع شوید.

تعداد زیادی جواز تأسیس توسط اداره کشاورزی صادر شده که در ایستگاه محیط زیست متوقف گردیده اند.مراحل دریافت پروانه بهره برداری تولید ورمی کمپوست در صورتی که در ایستگاه محیط زیست توقف طولانی نشود حداکثر ۱ماه زمان می برد.

پروانه بهره برداری شرکت رکسان در کمتر از ۲۰روز صادر گردید.

گرفتن پروانه بهره برداری تولید ورمی کمپوست نسبت به دیگر مجوزهای شغلی خیلی راحت و کم هزینه می باشد.از مزایای آن می توان به گرفتن سهمیه سوخت دولتی و اجازه تبلیغات در جهاد کشاورزی منطقه اشاره کرد.

ضمن اینکه واحد تولیدی به متقاضیان تولید و مصرف کنندگان کود ورمی کمپوست معرفی می شود.و البته تخصیص اعتبار در قالب وام های بلند مدت نیز از مزایای گرفتن پروانه بهره برداری تولید ورمی کمپوست است.