رؤساي محترم سازمان جهاد كشاورزي استانها
سلام عليكم
به پيوست دستورالعمل ماده 10 آيين نامه اجرايي قانون اصلاح قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها موضوع تصويب نامه شماره 59879/ت 37110 ﻫ مورخ 19/4/1386 هيأت محترم وزيران كه با همكاري وزارتخانه هاي مسكن و شهرسازي، صنايع و معادن و سازمانهاي ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري و حفاظت محيط زيست تهيه شده است، براي اجرا ابلاغ مي گردد.
محمد رضا اسكندري وزير جهاد كشاورزي
دستورالعمل تعيين مصاديق و ضوابط موضوع تبصره 4 الحاقي به ماده 1 و تبصره 1 اصلاحي ماده 2 قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها
موضوع ماده 10 تصويب نامه شماره 59879/ت 37110 ﻫ مورخ 19/4/1386 هيات محترم وزيران
در اجراي ماده 10 آيين نامه اجرايي قانون اصلاح قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها موضوع تصويب نامه شماره 59879 /ت 37110 ﻫ مورخ 19/4/1386 هيئت وزيران و به منظور تعيين مصاديق و ضوابط فعاليتهاي موضوع تبصره 4 الحاقي به ماده 1 و تبصره 1 اصلاحي ماده 2 قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها دستورالعمل مشروحه ذيل كه به تأييد وزارتخانه هاي مسكن و شهرسازي، صنايع و معادن و سازمانهاي ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري و حفاظت محيط زيست رسيده است، جهت اجرا ابلاغ مي گردد:
الف) تعاريف:
1-كارگاه يا واحد صنايع تكميلي، غذايي و تبديلي:
كارگاه صنايع تكميلي و غذايي و واحدهاي صنايع تبديلي و تكميلي بخش كشاورزي بنگاه هاي توليدي هستند كه به موجب جواز تأسيس يا موافقت اصولي صادره از سوي دستگاههاي اجرايي ذيربط به فعاليت مي پردازند و مصاديق آن بر اساس كدهاي آيسيك (ويرايش سوم) به شرح پيوست مي باشد.
2-ضوابط زيست محيطي:
عبارتست از ضوابط و مقررات استقرار صنايع و در داخل مناطق چهارگانه با رعايت ضوابط خاص و حساسيتهاي مناطق مذكور با تشخيص سازمان حفاظت محيط زيست و پس از كسب استعلام ملاك عمل خواهد بود.
3-ساير توليدات كشاورزي:
شامل فعاليتهايي از قبيل پرورش قارچ، آبزيان، اسب، كرم ابريشم، زنبورداري، توليد نهال و بذر و ... مي باشد كه حسب اظهار نظر معاونت هاي ذيربط وزارت جهاد كشاورزي تعيين و پس از تصويب كميسيون تبصره 2 جزء 3 اين دستورالعمل اعلام مي گردد.
تبصره1: با توجه به اينكه فعاليتهاي مندرج در تبصره 4 الحاقي به ماده 1 بهينه كردن توليدات بخش كشاورزي بوده و تغيير كاربري محسوب نمي شوند لذا انجام اقدامات تكميلي كه حسب مورد لازمه و مكمل زير ساختها و تأسيسات مورد نياز توليدات كشاورزي مي باشند از قبيل :
1- احداث راههاي بين مزارع.
2- تأسيسات تأمين و انتقال آب كشاورزي و كانالهاي زهشكي.
3- ايستگاههاي پمپاژ و استخرهاي ذخيره آب كشاورزي.
4- موتورخانه و آشيانه ماشين آلات كشاورزي (هانگار).
5- اتاق كارگري و نگهباني.
6- ديواركشي باغات.
7- محل جمع آوري و نگهداري محصولات كشاورزي.
با رعايت ضوابطي كه توسط سازمان امور اراضي براي هر يك از اقدامات مذكور تعيين و اعلام ميگردد مشمول اين تبصره مي گردد.
تبصره2: ساير مصاديقي كه در اين دستورالعمل به آنها اشاره نگرديده است حسب مورد، توسط كميسيوني مركب از نمايندگان وزارتخانه هاي مسكن و شهرسازي، صنايع و معادن و جهاد كشاورزي و سازمانهاي حفاظت محيط زيست و ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري تشخيص و احصاء خواهد گرديد و مراتب توسط سازمان امور اراضي ابلاغ خواهد شد. رأي كميسيون مزبور با اكثريت آرا ملاك عمل بوده و جلسات در محل دبيرخانه مركزي مستقر در سازمان امور اراضي تشكيل خواهد شد.
ب- قلمرو اجراي فعاليتهاي مذكور در تبصره 4 الحاقي به ماده 1 قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها :
اراضي زراعي و باغي كه خارج از محدوده شهرها، شهرك ها و محدوده روستاهاي داراي طرح هادي مصوب واقع است، مي باشد.
ج) ضوابط و مراحل رسيدگي فعاليتهاي موضوع تبصره 4 ماده 1 :
1- در صورت وصول استعلام از مراجع ذيربط يا درخواست متقاضي و ارائه مدارك و مستندات اعم از طرح، نقشه محدوده اراضي مورد تقاضا، مديريت جهاد كشاورزي شهرستان پس از تطبيق موقعيت زمين و مطابقت آن با مفاد تبصره فوق و احراز شمول اين دستورالعمل، مكلف است به منظور رعايت ضوابط زيست محيطي ضمن استعلام لازم از اداره حفاظت محيط زيست و اخذ نظريه اداره مذكور مراتب را با رعايت ضوابط تشخيص اراضي زراعي و باغها، همراه پرونده متشكله به سازمان جهاد كشاورزي استان (مديريت امور اراضي استان) ارسال نمايد.
تبصره : سازمان جهاد كشاورزي موظف است قبل از صدور موافقت نامه در مواردي كه متقاضي فاقد سند مالكيت رسمي باشد پس از استعلام و اخذ نظريه سازمان مسكن و شهرسازي استانها در مورد اراضي واقع در حريم شهرها و در مورد اراضي خارج از حريم شهرها از اداره كل منابع طبيعي نسبت به اخذ تعهد نامه رسمي از ايشان مبني بر پذيرش مسئوليت هر گونه دعوي احتمالي و به عهده گرفتن خسارات و غرامت وارده راجع به مالكيت ملك محل اجراي طرح اقدام نمايد.
2- مديريت اموراراضي پس از وصول و بررسي پرونده و ساير مقررات و دستورالعمل هاي مربوطه، حسب مورد موافقت يا عدم موافقت رئيس سازمان جهاد كشاورزي را با اجراي طرح مورد نظر حداكثر ظرف يك ماه به مرجع استعلام كننده يا متقاضي اعلام مي نمايد. رعايت نكات ذيل قبل از صدور موافقت از سوي سازمان جهاد كشاورزي لازم الاجراست.
2-1 توسعه و ايجاد واحدها و كارگاههاي صنايع تكميلي، تبديلي و غذايي را در نواحي و شهرك هاي صنعتي هدايت و در موارد ضرورت از اراضي زراعي و باغي غير قابل كشاورزي و كم بازده استفاده شود.
2-2 حتي المقدور از صدور موافقت در اراضي زراعي درجه 1 و 2 و همچنين باغها و اراضي واقع در محدوده قطب هاي كشاورزي، اراضي تحت شبكه هاي آبياري زير دست سدها و تجهيز و نوسازي شده خودداري نمايند.
2-3 به مزيت نسبي توليدات كشاورزي و الگوي كشت منطقه توجه شود.
2-4 رعايت قانون جلوگيري از خرد شدن اراضي كشاورزي و ايجاد قطعات مناسب فني، اقتصادي (مصوب 21/11/1385 مجمع تشخيص مصلحت نظام) در انتخاب محل اجراي طرح الزامي است.
2-5 حتي المقدور در انتخاب محل اجراي طرح، حفظ يكپارچگي اراضي، مد نظر قرار گرفته به نحوي كه ايجاد راههاي دسترسي موجب تخريب بي رويه اراضي نشود.
2-6 در نظر گرفتن حداقل مساحت مورد نياز براي اجراي طرح توسط مراجع صادر كننده موافقت اصولي مورد تأكيد مي باشد.
3- در ذيل موافقت نامه هاي صادره قيد گردد:
3-1 « اين موافقت نامه صرفا" در اجراي طرح هاي تبصره 4 الحاقي به ماده يك قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها صادر شده و هيچگونه حق مالكيتي براي دارنده موافقت نامه ايجاد نخواهد نمود. بديهي است در صورتي كه بعدا" راجع به ملك محل اجراي طرح، ادعا و اختلافي از باب مالكيت بوجود آيد مسئوليت آن منحصرا" متوجه دارنده موافقت نامه خواهد بود»
3- 2 «اين موافقت نامه مجوز احداث بنا نمي باشد و اخذ مجوز لازم از مراجع ذيربط الزامي مي باشد. »
د ) ضوابط طرح هاي موضوع تبصره 1 اصلاحي ماده 2 قانون:
فعاليتهاي موضوع اين تبصره در خارج از محدوده شهرها، شهرك ها و روستاها (به جز مواردي كه در تبصره 4 الحاقي به ماده يك قانون قيدگرديده)، مشمول طرح در كميسيون تبصره 1 ماده 1 است ليكن از پرداخت عوارض معاف مي باشند.
ﻫ) ضوابط تغيير كاربري براي سكونت شخصي صاحبان زمين:
1- تغيير كاربري اراضي زراعي و باغها براي سكونت شخصي صاحبان زمين موضوع تبصره 1 اصلاحي ماده 2 قانون با مجوز كميسيون تبصره 1 ماده 1 و با توجه به ضوابط ذيل مجاز خواهد بود:
1-1 در محدوده روستاهاي فاقد طرح هادي مصوب، مرجع صدور پروانه احداث بنا مكلف است پس از اخذ استعلام از بنياد مسكن انقلاب اسلامي در مورد ضوابط فني ساخت و ساز مسكوني، قبل از صدور مجوز تأييديه كميسيون تبصره1 ماده 1 را اخذ نمايد.
1-2 در اراضي زراعي و باغهاي خارج از محدوده روستاها، شهرها و شهرك ها مرجع صدور مجوز احداث بنا مكلف است قبل از صدور مجوز، تأييديه كميسيون تبصره 1 ماده 1 را در مورد ضرورت تغيير كاربري اخذ نمايد.
تبصره: اراضي داخل محدوده روستاهاي داراي طرح هادي مصوب (شامل بافت موجود روستا و گسترش آتي آن) مشمول ضوابط طرح هادي بوده و از ضوابط اين دستورالعمل مستثني مي باشند.
2- دبيرخانه هاي كميسيون تبصره يك ماده يك استانها موظفند فهرست افرادي كه از معافيت موضوع اين دستورالعمل استفاده نموده اند، بنحوي ثبت و ضبط نمايند تا احتمال صدور مجوز مكرر منتفي گردد.
و) ضوابط صدور مجوز براي ساير فعاليتهاي موضوع تبصره 1 اصلاحي ماده 2 قانون:
1- مصاديق فعاليتهاي تبصره 1 اصلاحي ماده 2 قانون عبارتند از صنايع تبديلي موضوع تبصره مذكور بعلاوه فهرست صنايع دستي اعلام شده از سوي سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري كه به پيوست اين دستورالعمل ابلاغ مي گردد.
2- ضوابط صدور مجوز براي فعاليتهاي تبصره 1 اصلاحي ماده 2 قانون مطابق دستورالعمل نحوه و چگونگي دريافت تقاضا، تشكيل و تكميل پرونده، بررسي كارشناسي، طرح درخواست در كميسيون تبصره 1 ماده 1، نگهداري سوابق و مصوبات و ابلاغ تصميمات كميسيون و كميسيون تقويم، خواهد بود.
نظارت بر حسن اجراي اين دستورالعمل به عهده رؤساي سازمانهاي جهاد كشاورزي استانها خواهد بود.
محمد رضا اسكندري وزير جهاد كشاورزي
شماره: 28200/020 تاريخ: 8/8/86
رؤساي محترم سازمان جهاد كشاورزي استان
سلام عليكم
در اجراي تبصره (2) ماده (3) آيين نامه اجرايي قانون اصلاح قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها موضوع تصويب نامه شماره 59879/ت 37110 ﻫ مورخ 19/4/1386 هيأت محترم وزيران به پيوست «دستورالعمل نحوه و چگونگي دريافت تقاضا، تشكيل و تكميل پرونده، بررسي كارشناسي طرح درخواست در كميسيون تبصره 1 ماده 1، نگهداري سوابق و مصوبات و ابلاغ تصميمات كميسيون و كميسيون تقويم» براي اجراء ابلاغ مي گردد.
محمد رضا اسكندري وزير جهاد كشاورزي
دستور العمل نحوه و چگونگي دريافت تقاضا، تشكيل و تكميل پرونده بررسي كارشناسي طرح درخواست در كميسيون تبصره)1( ماده )1( نگهداري سوابق و مصوبات و ابلاغ تصميمات كميسيون و كميسيون تقويم
موضوع تبصره 2 ماده 3 مصوبه شماره 59879/ت 37110 ﻫ مورخ 19/4/1386 هيأت محترم وزيران
الف) چگونگي دريافت تقاضاي تغيير كاربري اشخاص حقيقي و حقوقي و نحوه رسيدگي به آن:
1- اشخاص حقيقي و حقوقي درخواست تغيير كاربري خود را به همراه مدارك ذيل بر اساس فرم هاي ابلاغي پيوست به دبيرخانه كميسيون تبصره 1 ماده 1 مستقر در سازمان جهاد كشاورزي استان يا مديريت جهاد كشاورزي شهرستان محل وقوع ملك تقديم مي نمايند.
1-1- سند مالكيت يا گواهي اداره ثبت مشعر بر مالكيت و يا موافق احكام قطعيت يافته صادره از محاكم قضايي مالكيت آنان محقق شده باشد و چنانچه اراضي مذكور در مناطق مشمول اعلان ثبت عمومي و اجباري نباشد و از قديم الايام از سوي اشخاص به عنوان مالك مورد بهره برداري واقع و شوراي اسلامي محل تصرف مالكانه (قاعده يد) متقاضي را تأييد نمايد و مستثني بودن اراضي مورد نظر از انواع اراضي ملي و دولتي به تأييد مراجع ذيصلاح رسيده و تصرفات بلامنازع و بلامعارض باشد، مالك تلقي مي شود.
تبصره1: در خصوص اراضي وقفي، اخذ نظريه متولي موقوفه الزامي مي باشد.
تبصره2: اراضي منابع ملي و دولتي كه بدون مجوز تصرف و تبديل به زراعت و باغ شده تا قبل از تعيين تكليف توسط مراجع قانوني ذيربط، قابل طرح در كميسيون تبصره 1 ماده 1 نمي باشد.
1-2 موافقت اصولي يا جواز تأسيسي كه توسط دستگاههاي اجرايي ذي ربط در چارچوب قوانين و مقررات مربوط صادر مي شود.
1-3 نقشه عرصه محل اجراي طرح با مشخص بودن عوارض طبيعي و نقاط ثابت جهت تطبيق محل وقوع ملك در طبيعت.
2- مديريت جهاد كشاورزي شهرستان درخواست تغيير كاربري را جهت انجام بررسي هاي اوليه اعم از مطابقت مدارك منضم به درخواست و نقشه ارائه شده و تشخيص زراعي و يا باغ بودن اراضي برابر مقررات موضوع ماده 6 آيين نامه اجرايي به كارشناس يا كارشناسان منتخب رئيس سازمان جهاد كشاورزي ارجاع مي نمايد و پس از وصول نظريه مذكور مبني بر زراعي و باغ بودن، نسبت به اخذ پاسخ استعلامات مقرر در ماده 3 آيين نامه اجرايي اقدام و پرونده متشكله را به دبيرخانه كميسيون ارسال تا در نوبت رسيدگي قرار گيرد.
تبصره: چنانچه نظريه كارشناس يا كارشناسان منتخب بر غير زراعي و باغي بودن اراضي مورد نظر باشد درخواست متقاضي منضم به نظريه مذكور بدون اخذ استعلامات به دبيرخانه كميسيون ارسال تا به شرح ذيل اقدام گردد:
الف) چنانچه نظريه غير زراعي و باغي بودن مورد تأييد رئيس سازمان جهاد كشاورزي استان باشد مراتب عدم شمول قانون حفظ كاربري و اصلاحيه آن از طريق دبيرخانه كميسيون به مرجع استعلام كننده يا متقاضي اعلام مي گردد.
ب)چنانچه نظريه غير زراعي و باغي بودن، مورد تأييد رئيس سازمان جهاد كشاورزي استان نباشد، به مديريت جهاد كشاورزي شهرستان اعلام تا استعلامات موضوع ماده 3 آئين نامه اجرايي را انجام دهد.
3- پرونده هاي واصله از مديريت جهاد كشاورزي پس از تكميل در دبيرخانه كميسيون و دفاتر مخصوص ثبت و زمان ثبت پرونده در دبيرخانه كميسيون به عنوان زمان مصرحه در تبصره 3 ماده 3 آيين نامه اجرايي قانون اصلاح قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها تلقي مي گردد و در صورت نقص و عدم تكميل مدارك مورد لزوم دبيركميسيون طي اخطاريه اي به متقاضي اعلام مي نمايد ظرف مدت يك ماه از تاريخ ثبت درخواست نسبت به رفع نقص اقدام نمايد.
4- در صورتي كه متقاضي مدارك و مستندات موضوع بند 1 را به دبيرخانه كميسيون تسليم نمايد دبير كميسيون مي بايست در اجراي بند 2 مراتب را به همراه مدارك و مستندات مربوطه به مديريت جهاد كشاورزي شهرستان ارسال تا پس از تكميل پرونده و با رعايت نوبت و ظرف مدت 2 ماه، موضوع در كميسيون تبصره 1 ماده 1 مطرح و اتخاذ تصميم گردد.
تبصره: اعضاي كميسيون موظفند علاوه بر محتويات پرونده تكميلي، ضوابط پنجگانه مصرحه در ماده 7 الحاقي قانون را در تشخيص ضرورت رعايت نمايند.
5- دبيركميسيون كه توسط رئيس سازمان جهاد كشاورزي انتخاب مي شود، موظف است به منظور تشكيل به موقع جلسات كميسيون تبصره 1 ماده 1 نسبت به ارسال دعوت نامه كتبي براي اعضاء اقدام و تصميمات كميسيون را در سوابق دبيرخانه ثبت و ضبط نمايند.
تبصره 1: در صورت درخواست دستگاه اجرايي ذيربط و يا بر اساس نوع طرح و تشخيص دبير كميسيون ضمن هماهنگي با رئيس سازمان جهاد كشاورزي از نماينده دستگاه اجرايي ذيربط براي حضور در جلسه كميسيون (بدون حق رأي) دعوت به عمل مي آيد.
تبصره 2: ابلاغ تصميمات كميسيون و صدور مجوز ضرورت تغيير كاربري توسط دبيركميسيون صورت مي پذيرد.
6- ضوابط مربوط به تقويم و ارزيابي اراضي در قالب دستورالعمل جداگانه اي ابلاغ مي شود.
ب) چگونگي رسيدگي به استعلامات دستگاههاي مصرحه در ماده 8 قانون:
دبير خانه كميسيون يا مديريت جهاد كشاورزي شهرستان در صورت وصول استعلام در خصوص صدور مجوز يا پروانه ساخت و تأمين و واگذاري خدمات و تأسيسات زير بنايي به شرح زير عمل مي نمايد:
1- در صورت وجود سابقه مبني بر موافقت يا مخالفت با تغيير كاربري توسط كميسيون تبصره 1 ماده 1 دبير كميسيون يا مدير جهاد كشاورزي شهرستان با مراجعه به سوابق نسبت به پاسخگويي به مرجع استعلام كننده اقدام مي نمايد.
2- در صورت درخواست احداث بنا يا تأسيسات جديد، دبيرخانه كميسيون يا مديريت جهاد كشاورزي شهرستان مطابق ضوابط مقرر در بند الف اين دستورالعمل اقدام مي نمايد.
3- كليه ساخت و سازهاي صورت گرفته قبل از قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها (مصوب 31/3/1374) از شمول مقررات اين دستورالعمل خارج مي باشد.
ج) چگونگي رسيدگي به درخواستهاي موضوع تبصره 1 ماده 3 آيين نامه اجرايي قانون اصلاح قانون حفظ كاربري اراضي زراعي و باغها (تبصره 2 اصلاحي ماده 2 قانون):
درخواست دستگاههاي مجري طرح هاي تملك دارايي هاي سرمايه اي (طرح هاي ملي –استاني) و طرح هاي خدمات عمومي مورد نياز مردم و گردشگري با ارائه مصوبه مرجع قانوني ذيربط و دو نسخه كروكي محل و نقشه عرصه در مقياس مورد اجراي طرح بصورت خارج از نوبت در كميسيون مطرح خواهد شد.
د) تمركز اطلاعات مربوط به تغيير كاربري در سازمانهاي جهاد كشاورزي استان:
1- رئيس سازمان جهاد كشاورزي مكلف است نسبت به تهيه مكاني مناسب جهت استقرار دبيرخانه كميسيون تبصره 1 ماده 1 با امكانات و تجهيزات لازم براي نگهداري سوابق، مصوبات، پرونده هاي متشكله و غيره در مديريت امور اراضي اقدام نمايد.
2- سازمان امور اراضي برنامه نرم افزاري لازم جهت ثبت و ضبط سوابق تشخيص نوع زمين، تصميمات كميسيون تبصره 1 ماده 1، كميسيون تقويم و تغييركاربري هاي غير مجاز و .... تهيه و به سازمانهاي جهاد كشاورزي استانها ارسال مي نمايد.
3- سازمانهاي جهاد كشاورزي استانها موظفند گزارش عملكرد 3 ماهه را در قالب نرم افزار مربوطه به سازمان امور اراضي ارسال نمايند.
محمد رضا اسكندري وزير جهاد كشاورزي
شماره: 39780/020 تاريخ: 9/11/86